mei
20
2020

Corona: brandstof voor politiserend werken

Politiserend werken, Sociaal-cultureel werken

Blog

Illustratie: Inge Bogaerts voor Netwerk Bewust Verbruiken

Mag het iets anders zijn? Dé vraag die je je als sociaal-cultureel werker dagelijks stelt. Of iets concreter: welke alternatieve antwoorden zijn mogelijk voor de complexe samenlevingsvraagstukken van vandaag? Bij veel organisaties en burgerinitiatieven zitten deze vragen ingeprent in hun van nature kritisch DNA. Soms gebeurt de zoektocht intuïtief, vaak expliciet. En laat de coronacrisis nu net de expliciete, politiserende actie aanwakkeren.

Want geen enkele fase van de coronacrisis hier in België – van ‘blijf in uw kot’ over de exitstrategie tot de prangende vraag ‘Wat na corona?’ – ontsnapt aan de kritische blik en zelfs concrete acties van de brede sector van het sociaal werk. Hieronder geven we je graag een paar inspirerende woorden, maar ook daden, van de afgelopen weken mee.

1. Van #blijfinuwkot naar #ikbensolidair

Het ‘Blijf in uw kot’-regime deed het brede sociaal werk in de pen kruipen voor opiniestukken en de documentatie van schrijnende verhalen over de impact van de maatregelen op de meest kwetsbaren van onze samenleving. Vaak werd op straffe van een (GAS-)boete gezocht naar nieuwe manieren om ook in tijden van afstand nabijheid te creëren. Een mooi voorbeeld: de dossierpagina van sociaal.net met een wekelijkse bijdrage over deze problematiek.

Maar ook een aantal armoede-, vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties – waaronder 11.11.11, Amnesty International Vlaanderen, Caritas, Liga voor Mensenrechten, Netwerk tegen Armoede, ORBITvzw en Vluchtelingenwerk Vlaanderen – sloegen de handen in elkaar voor de straffe sociale mediacampagne #ikbensolidair. Hiermee vragen ze een dringende oplossing voor mensen op straat. De oproep die ze lanceerden op sociale media onder de hashtag #ikbensolidair ging meteen viraal en werd op een paar dagen tijd meer dan 2000 keer gedeeld op Facebook, Instagram en Twitter en bereikte zo ruim 210 000 mensen.

2. Exitstrategie versus privacy

Toen duidelijk werd dat er langzaam maar zeker aan een exitstrategie kon gedacht worden, roerden heel wat sociaal-culturele organisaties in het debat. De Liga voor Mensenrechten peilde via een poll naar de maatregelen die deel kunnen worden van de exitstrategie: mondkapjes, social distancing, track and trace, gezondheidsapps en bodycams. Dit voedde heel wat acties en opiniestukken. Vooral over de bescherming van onze privacy. Alle resultaten van de poll lees je in dit artikel.

Voor de GEES werden dan misschien de knapste knoppen bij elkaar gezocht. Ook deze knappe knoppen verliezen al weleens iets uit het oog. Daarom kaart de Gezinsbond regelmatig het perspectief van gezinnen en families aan.

3. Back to ‘business as usual’?

Dan rest ons nog de laatste fase: hoe moet het verder na corona? ‘Business as usual’ of gaan we onze samenleving fundamenteel herdenken? Voor dit laatste gaan meer en meer stemmen op in verschillende domeinen van de samenleving.

Ook het sociaal-cultureel werk en grassrootsinitiatieven laten zich hier niet onbetuigd. We zien samenwerkingen tussen verschillende partijen ontpoppen om het brede debat in al zijn aspecten aan te gaan.

Zo is Vormingplus Oost-Brabant partner van de burgerbeweging Post-Corona Movement. In verschillende online sessies onder de noemer Droomversnellers­­­ gaan burgers samen ­­op zoek naar ‘postcoronadromen’. Het doel: ze nadien tijdens connectiesessies in de praktijk te brengen.

Een ander inspirerend voorbeeld: met #beternacorona roepen 11 Vlaamse media en denktanks – waaronder Kif Kif, GetBasic en Furia – op om samen, grondig en toekomstgericht na te denken over de manier waarop dit complexe land, de struikelende Europese Unie en deze verdeelde wereld socialer en ecologischer kunnen worden na corona. Commons Lab Antwerpen wil alvast bijdragen tot het debat met de vraag hoe commoners stad, regio en wereld kunnen verbeteren.

In dit licht kroop Barbara Janssens van Netwerk Bewust Verbruiken in haar pen voor een opiniestuk met de rake titel: ‘Zullen we het eindelijk hebben over de olifant in de kamer?’.  

Maar politiserend werken kan ook de vorm aannemen van een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid. Zo berichtte Bruzz op 28 april over nachtelijke taggers die dromen van een betere toekomst. In zes talen verscheen op verschillende straten de boodschap: ‘We moeten niet terug naar het normaal, want dat werkte niet’. Door sommigen weggezet als vandalisme, door anderen omarmd. Eén ding is zeker: met dit soort acties wordt het publieke debat gevoed én gevoerd.

Luistertips

Tot slot geven we je graag nog twee luistertips mee over dit thema: ‘Hoe veranderen we het systeem?’ van Zwijgen is geen optie en ‘De Terugkeer’ van De Nwe Tijd.

Deze blog is slechts een bloemlezing rond politiserend werken naar aanleiding van de coronacrisis. Schreef je zelf een opiniestuk? Of wil je een politiserende actie in de verf zetten? Laat het ons weten, dan delen we je bijdrage of actie op onze Facebookpagina @sociaalcultureel.


Nele Vanderhulst

Nele Vanderhulst

Scroll to Top