De voorbije maanden zien we hoe de klimaatbeweging Europa in het vizier heeft en zich Europees organiseert voor een thema dat de landsgrenzen overschrijdt. Een echte inspiratie voor middenveldactoren die volop willen gaan voor een democratischer en socialer Europa. Maar liggen sociaal-culturele organisaties wel wakker van wat er zich in Europa afspeelt? Hoe kunnen we als middenveld het Europese beleid beïnvloeden? En wat is de rol van de civiele samenleving in Europa?

Toegegeven, de Europese politiek levert niet altijd een mooi schouwspel op. Europa is dringend aan verandering toe. En die komt er ook: andere prioriteiten moeten het Europese project terug een toekomstvisie geven die meer aansluit bij de behoeften van de burgers. Een eerste aandachtspunt zijn de Europese subsidieprogramma’s. Die brengen niet alleen geld in het laatje, maar bepalen ook mee het gelaat en het beleid van Europa. Interessant voor onze sector zijn de programma’s van Erasmus+, Creatief Europa en Europa voor de Burger. Die sluiten naadloos aan bij de decretale functies van het sociaal-cultureel volwassenenwerk.

“De subsidieprogramma’s van Erasmus+, Creatief Europa en Europa voor de Burger sluiten naadloos aan bij de decretale functies van het sociaal-cultureel volwassenenwerk.”

Europese subsidies op maat van het SCVW

Bij Erasmus+ ligt de focus op de leerfunctie en de acht sleutelcompetenties voor een leven lang leren, een Europees referentiekader dat in 2018 geactualiseerd werd. Deze sleutelcompetenties zijn gesneden brood voor het sociaal-cultureel werk. De burgerschapscompetentie, de persoonlijke, sociale en ‘leren om te leren’ competentie, de competentie inzake cultureel bewustzijn en culturele expressie, maar evengoed de geletterdheid, de digitale competentie en de ondernemerscompetentie komen in onze sector veelvuldig aan bod. Wil je graag subsidies aanvragen binnen het programma van Erasmus+? Lees dan zeker de sleutelcompetenties na en verwijs ernaar in je aanvraag.

Andere subsidieprogramma’s zoals Creatief Europa sluiten dan weer aan bij de cultuurfunctie. Europa voor de Burger focust vooral op een actief Europees burgerschap en wil een dam opwerpen tegen het negativisme over Europa dat nu in opkomst is. Dé centrale vraag: hoe kunnen we als burger het beste leven in het Europa van de toekomst?

Europa schoof in zijn beleidsintenties prioriteiten naar voren voor de volgende legislatuur. Resultaat: de bovenstaande subsidieprogramma’s leggen vanaf 2021 de nadruk op sociale inclusie en integratie én op de stimulatie van werken met specifieke doelgroepen. Hiermee doet Europa dus een appel op de competenties en aanpak van sociaal-culturele organisaties.

“In de volgende legislatuur doet Europa een appel op de competenties en aanpak van sociaal-culturele organisaties.”

Sociaal-culturele organisaties als Europese middenveldactor

Veel sociaal-culturele organisaties focussen op een thema of op één of meerdere doelgroepen: natuur, klimaat, duurzaamheid, mobiliteit, armoede, de volwaardige en menselijke opvang van vluchtelingen, laaggeschoolden, personen met een handicap, … Een groot deel van de regelgeving rond deze thema’s en doelgroepen komt tot stand op Europees niveau. Daarom is het logisch dat je als betrokken sociaal-culturele organisatie je acties en lobbywerk op Europees niveau richt.

Nog een tip: sluit je aan bij een Europese koepelorganisatie. Op die manier maakt je organisatie deel uit van een groter en sterker geheel, kan je informatie en praktijkervaringen uitwisselen en heb je een voet tussen de deur bij de Europese Commissie. En zo kan je je rol als middenveldactor meer slagkracht geven.

“Wil je je rol als middenveldactor meer slagkracht geven? Sluit je dan aan bij een Europese koepelorganisatie.”

Geduld of gewoon koppigheid

Geduld is geen sleutelcompetentie, maar iedereen die het Europese beleid wil beïnvloeden moet een zekere koppigheid hebben. De bijsturing van een beleid dat vooral gericht is op economische groei gebeurt niet zonder slag of stoot en is eerder een werk van lange adem en veel strategie. Maar het gaat de goede richting uit. Ook de Europese instanties beseffen steeds meer dat een samenleving niet louter economisch ingevuld kan worden en burgers verenigd in de civiele samenleving eisen meer aandacht voor dat wat zij belangrijk vinden. En laat dat net een kerntaak van de sociaal-culturele sector zijn.

Wil je graag meer weten over Europese subsidies en hoe je jouw rol als Europese middenveldactor kan versterken? Schrijf je in voor onze workshop lobbywerk op Europees beleidsniveau op donderdag 17 oktober of voor onze infosessie over Erasmus+ en Epale op maandag 18 november.