18
2024
Luister naar de Socius-podcast ‘De Kunst van het Rouwen’
Communicatie, Sociaal-cultureel werken
Op 21 november 2024 organiseerden we onze jaarlijkse Trefdag. Onder het thema ‘Cultuur voor welzijn’ ontdekten we hoe sociaal-cultureel werk een bijdrage kan leveren aan het welzijn van mensen. Onderwerpen zoals mentaal welbevinden, zelfzorg, rouw en verlies, handicap, wonen, racisme … komen aan bod.
In een live podcastopname ging audiomaker Sara Logghe in gesprek met Uus Knops, psychiater en rouwexperte. Nadien praatte Sara met 4 praktijkwerkers over hoe zij het thema ‘rouw en verlies’ vormgeven.
Afleveringen
Je kan de drie afleveringen hier beluisteren:
Aflevering 1
In de eerste aflevering gaat Uus Knops dieper in op omgaan met verlies.
- Uus Knops is psychiater, psychotherapeut en rouwexperte. Ze is betrokken bij ‘Onumenten’ en schreef verschillende boeken. In 2018 verscheen haar debuut ‘Casper – een rouwboek’, waarin ze vertelt over het verlies van haar broer Casper. Nadien volgden: ‘Op afstand nabij’ en ‘Een klein afscheid’ (samen met Joris Hessels). Ze maakt ook Troostkaarten en andere Troostproducten.
- Sara Logghe is podcastmaker en docent aan het postgraduaat podcasting aan de Arteveldehogeschool. Ze helpt individuen en organisaties met het creëren van hun eigen podcast. Ze geeft verschillende podcastworkshops of maakt een podcast voor hen. Ze maakt ook podcasts voor House of Media. Haar liefde voor audioverhalen begon bij Urgent.fm, het medialab van Universiteit Gent, waar ze in 2011 haar eerste radioprogramma mocht presenteren. Samen met Trees Accou host ze de podcast Bende van het Boek, een gezellige literaire podcast. Sara maakt momenteel onze podcast Allemaal Politiek.
Aflevering 2
In de tweede aflevering vertellen Hilde van Contempo en Ann van Ouders van Verongelukte Kinderen (OVK-SAVE). ConTempo is een netwerk voor wie zijn partner verloor door overlijden. Ouders van Verongelukte Kinderen (OVK) SAVE is een vereniging die steun biedt aan families die hun kind verloren in een verkeersongeval en strijdt voor verkeersveiligheid.
- An Vandeborne is sinds augustus 2023 directeur van Ouders van Verongelukte Kinderen-SAVE (OVK-SAVE). Van jongs af aan voelde An een sterke drang om voor anderen te zorgen, wat leidde tot een carrière als verpleegkundige. Ze werkte meer dan tien jaar op de afdeling hematologie, waar ze zowel patiënten als hun families begeleidde. Daarna was ze negen jaar actief bij Artsen zonder Grenzen in Afrika en Azië, waar ze verschillende projecten leidde. Na een periode als manager bij Artsen zonder Vakantie, keerde ze terug naar België. Bij OVK-SAVE zet ze zich nu in voor rouwverwerking en sensibilisatie omtrent verkeersveiligheid. Ze werkt met haar team aan het memorandum Samen onderweg om rouw beter erkend en ondersteund te krijgen in de samenleving.
- Hilde Dewitte is educatief medewerker bij ConTempo. Ze werkt sinds 1996 als ondersteuner van lotgenotengroepen van mensen waarvan de partner overleden is. Eerst als vrijwilliger, later als educatief medewerker bij ConTempo, nu als coördinator/begeleider bij ConTempo. Haar passie is mensen in rouw inzicht geven in wat rouw is. Om hen te proberen empoweren en hoop te geven. Ze is lic. in de pyschologische en pedagogische wetenschappen. Ze woont in Zwevegem en zwerft een beetje heel Vlaanderen rond om groepen te starten, te begeleiden, vrijwilligers te ondersteunen … Samen met het ConTempo-team is ze bezig met het opstarten van rouwzorgvakanties, helende & creatieve workshops onder meer om de ’talige’ benadering van rouw aan te vullen.
Aflevering 3
In de derde aflevering luisteren we naar Leen van Ferm en Sus van De Kei. Ferm ondersteunt meer dan 300 Troostplekken in Vlaanderen. Een troostplek is een groen plekje dat voor iedereen toegankelijk is. DE KEI vzw ondersteunt, met haar open sociaal-cultureel aanbod, volwassen werkbekwame personen met een verstandelijke handicap. DE KEI vzw bekijkt het thema breder dan het verlies van iemand uit je omgeving, het gaat ook over het verlies van zelfstandigheid, mobiliteit, kansen …
- Sus Maerschalck is educatief verantwoordelijke van DE KEI vzw. Hij gelooft in de kracht van personen met een verstandelijke beperking. Hij ervaart dat afscheid en rouw een belangrijke thema is voor hen en voor iedereen.
- Leen Vermeire begeestert graag mensen, vroeger in het onderwijs en sinds enkele jaren in Ferm vzw. Als vrouw, echtgenote, moeder en oma balanceert ze dagelijks tussen de eigen inzet en het vertrouwen dat je mag loslaten. Bij Ferm coördineert ze de werking rond de Ferm Troostplekken door in te zetten op het bespreekbaar maken van verlies en het aanbieden van bronnen van troost.
Inspiratie
Naar een warmere #rouwcultuur: op praktijkverkenning bij Reveil
Reveil zet zich in voor een warmere rouwcultuur door mensen samen te brengen rond verhalen van verlies en herdenking, onder andere via concerten en ceremonies op begraafplaatsen. Ze willen verlies bespreekbaar maken en de kracht van verbondenheid benadrukken.
Mensen beseffen niet hoelang een rouwproces duurt
Wie zijn partner verliest, kan terecht bij ConTempo. De vzw brengt lotgenoten samen en organiseert zorgtrajecten rond rouw. ConTempo speelde ook een rol in de uitbreiding van het rouwverlof en poogt het overlevingspensioen te verbeteren. Een gesprek met Hilde Dewitte, die al meer dan 20 jaar haar schouders onder de organisatie zet.
We leren weer ten volle betekenis geven aan verlies en rouw
PlantTroost van Ferm ontstond onverwacht en zou zonder de coronapandemie waarschijnlijk niet zijn gerealiseerd. Het initiatief weerspiegelt de verbindende rol van Ferm in de samenleving, waarbij ze in families, buurten en gemeenschappen aanwezig zijn. Dankzij hun brede netwerk van vrouwen maken ze een verschil door zorg te bieden in de ruimste zin: er zijn voor mensen in moeilijke tijden.
Over de schoonheid van kwetsbaarheid: op bezoek bij BlinkOut
BlinkOut wil de veerkracht van mensen en organisaties versterken door bewustwording en ondersteuning bij psychische kwetsbaarheden en overprikkeling. Ze bieden prikkelarme ruimtes, persoonlijke begeleiding, workshops en trainingen aan in hun BlinkHuizen. Daarnaast creëren ze een plek waar mensen tot zichzelf kunnen komen​.
Lege kinderkamers te huur op Booking.com
Als ouders een kind verliezen in een verkeersongeval, dan laten ze de slaapkamer vaak onaangeroerd. Het is een van de meest tastbare herinneringen die ze nog hebben. De vereniging Ouders van Verongelukte Kinderen (OVK) heeft een aantal van die kamers symbolisch te huur gezet op Booking.com. Met de actie Empty Rooms willen ze bestuurders bewustmaken om ook tijdens hun vakantie voorzichtig te rijden. De focus van de beklijvende campagne lag in de kerstperiode, maar blijft brandend actueel.
Een warm deken van nabijheid
Avansa regio Mechelen bouwt aan een solidaire regio met zorgzaamheid als rode draad. Via projecten zoals ‘BUUR’, dat verbinding in wijken zichtbaar maakt, en ‘Meelevend Mechelen’, dat rouw en verlies bespreekbaar maakt, versterken ze sociale cohesie.
Rouw en verwerking van verlies
In de omgevingsanalyse bekijken we enkele cijfergegevens.