Opleidingskloof

Onderwijs is van groot belang voor het menselijk welzijn en de ontwikkeling van de samenleving. Het behaalde diploma is een bepalende factor voor het welzijn (Joskin, 2018). Ook zijn hoger opgeleiden gemiddeld gezonder en hebben zij minder risico om werkloos te worden of in armoede te vallen (INR/FPB, 2022).

Van de 25 tot 34-jarigen uit het Vlaamse gewest is meer dan de helft hooggeschoold (diploma hoger onderwijs). In diezelfde generatie is 9,6% laaggeschoold (geen diploma secundair onderwijs). Ook in de generatie van 35 tot 44 jaar is meer dan de helft hooggeschoold. Het opleidingsniveau bij die jongere generaties ligt hoger dan bij de generatie van 55 tot 64 jaar. Op basis daarvan kunnen we aannemen dat het opleidingsniveau in het Vlaamse gewest nog zal stijgen.

Het aandeel hooggeschoolden in het Vlaamse Gewest (46,7%) lag in 2022 tussen dat van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (53,5%) en het Waalse Gewest (41,2%) in. In de Europese Unie (EU27) was in 2022 gemiddeld 1 op de 3 inwoners hooggeschoold (34,3%). In alle gewesten van België lag dat aandeel hoger. Er zijn op dit vlak grote verschillen tussen de EU-landen. In Ierland is ruim de helft van de bevolking (53,5%) hooggeschoold. In Italië en Roemenië ligt dat aandeel op respectievelijk 20,3% en 19,7%.

De socio-economische positie bij de 25- tot 64-jarigen vertonen grote verschillen naar onderwijsniveau. Laaggeschoolden uit het Vlaamse Gewest zijn verhoudingsgewijs veel minder vaak aan het werk dan hooggeschoolden, laaggeschoolden zijn ook vaker niet-beroepsactief. Bovendien is het aandeel werkenden in het Vlaams Gewest tussen 1999 en 2022 vooral bij de hooggeschoolden toegenomen en in beperkte mate ook bij de middengeschoolden. Het zijn vooral de hooggeschoolden die zorgen voor een stijgende werkzaamheidsgraad. Het aandeel niet-beroepsactieven is tussen 1999 en 2022 dan weer toegenomen.

Afgezien van het toenemend opleidingsniveau observeren we een dalende trend voor het onderwijsniveau. De resultaten van de internationale onderzoeken wijzen allemaal in dezelfde richting: een daling van de scores voor lezen, wiskunde en wetenschappen in de afgelopen tien jaar in België.

Tal van onderzoeken wijzen daarenboven op een daling van het onderwijsniveau en een toename van de ongelijkheid tussen de leerlingen sinds 2020 naar aanleiding van de coronapandemie*. Die achteruitgang betreft zowel talen (lezen en schrijven), wiskunde en wetenschappen.

*Daling van het onderwijsniveau: de verborgen kosten van de COVID-19-pandemie. Brussel: Federaal Planbureau. (Artikel nr. 12, mei 2022)

Scroll to Top