Civiel sociaal-cultureel werk

We zien twee groepen organisaties in het civiel sociaal-cultureel werkveld.

Erkende sociaal-cultureel volwassenenorganisaties ontvangen een subsidie van de Vlaamse overheid om hun werking te ondersteunen. Daarnaast zijn er in Vlaanderen en Brussel ook tal van andere organisaties, groepen of bewegingen waarin burgers uitdrukken waar ze met de samenleving naartoe willen. Die noemen we burgerinitiatieven.

De scheidingslijn tussen het erkend sociaal-cultureel volwassenenwerk en burgerinitiatieven is niet ondoordringbaar. Zo kent het erkend sociaal-cultureel volwassenenwerk heel wat initiatieven die eerder recent hun weg naar de sector vonden en die we vroeger tot de groep van de burgerinitiatieven rekenden.

Sociaal-cultureel volwassenenwerk

De sector van het erkende sociaal-cultureel volwassenenwerk telt 129 organisaties.

116 organisaties daarvan zijn actief op landelijk niveau. Dit wil zeggen dat ze hun werking richten op het volledige Nederlandse taalgebied, vaak met inbegrip van Brussel.

De helft van deze organisaties heeft een werking rond een specifiek thema zoals duurzaamheid, vrede, kansarmoede, kunst en cultuur, … De andere helft zet zich in voor een specifieke doelgroep in onze samenleving, denk aan mensen met een handicap, senioren, LGBTQIA+, personen met een migratieachtergrond, …

De 13 Avansa-organisaties focussen hun werking op een specifieke regio en zetten in op een hele waaier aan thema’s die daar van belang zijn.

Zo duikt het sociaal-cultureel werk overal op. Lokaal, regionaal, over heel Vlaanderen. Op het platteland en in de steden. Je vindt het tot in de fijnste mazen van de samenleving, dicht bij de mensen.

Burgerinitiatieven

Burgers hebben altijd al initiatief genomen en zich op eigen kracht en van onderuit georganiseerd rond een gedeeld belang of een bepaald thema. Zo spelen ze in op maatschappelijke kwesties die door andere spelers onvoldoende worden opgenomen of ze ontwikkelen een heel nieuwe aanpak rond dezelfde kwesties.

Vandaag zien we een sterke stijging van het aantal burgerinitiatieven. Het geheel van al die initiatieven is nog wat ongrijpbaar. Het palet aan woorden waarmee we over burgerinitiatieven spreken, is daarom erg divers: burgerbeweging, commons, actiecomité, bottom-up initiatief, grassroots-initiatief, burgercollectief, zelforganisatie, …

De grote dynamiek die eigen is aan burgerinitiatieven zorgt ervoor dat we hun exact aantal niet kunnen vaststellen.