Sociaal-culturele rollen

Drie rollen

De sociaal-culturele rollen moet je begrijpen vanuit het civiele perspectief dat het centrale uitgangspunt vormt van het decreet. Dat zet sociaal-culturele organisaties in het hart van de democratie. Organisaties moeten als civiele actor bijdragen aan het gezond functioneren van het maatschappelijk middenveld van de civiele samenleving.

Dat doen ze door drie rollen op te nemen:

• de verbindende rol
• de kritische rol
• de laboratoriumrol

De rollen zijn als het ware het geschenk dat sociaal-culturele organisaties geven aan de samenleving en de reden waarom de overheid sociaal-culturele organisaties wil ondersteunen. Organisaties die een erkenning willen op het decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk moeten hun visie op de drie sociaal-culturele rollen verduidelijken en aangeven op welke manier ze deze rollen zullen waarmaken.

Verbindende rol

Sociaal-cultureel werk verbindt mensen. Het creëert netwerken, versterkt groepen en geeft mensen de ruimte om zich te betrekken op anderen. Het speelt zich af in groepen en gemeenschappen waarbinnen mensen hun plek vinden en waarbinnen ze zich kunnen ontwikkelen.

Zo speelt sociaal-cultureel werk een verbindende rol in de samenleving: mensen verenigen, organisaties in het netwerk van civiele actoren hun plaats laten innemen, gedeelde waardekaders aanreiken, vertrouwen in de samenleving creëren. 

Kritische rol

Sociaal-cultureel werk doet mensen nadenken. Het mengt zich in maatschappelijke discussies. Het voedt en voert mee het debat over waar het met de samenleving naar toe moet. Het stelt onrechtvaardigheid aan de kaak en droomt publiekelijk over duurzaamheid, solidariteit en een diverse en open samenleving.

Zo zet het sociaal-cultureel werk in op de kritische rol. Het stelt in vraag wat vanzelfsprekend is, onderwerpt maatschappelijke spelregels aan kritisch onderzoek en verbeeldt hoe het anders zou kunnen en moeten.

Laboratoriumrol

Sociaal-culturele praktijken beperken zich niet tot discussies en debat. Sociaal-cultureel werk verzamelt en stimuleert doeners. Mensen die samen willen zoeken hoe het anders kan. Die willen experimenteren met nieuwe maatschappelijke spelregels. Die willen leren over mogelijke nieuwe oplossingen. Vanuit de hoop dat ze zullen werken en dat andere mensen en groepen ze overnemen of nog verbeteren. En dat ze uiteindelijk leiden tot nieuwe en gewenste maatschappelijke spelregels.

Zo is het sociaal-cultureel werk ook een maatschappelijk laboratorium, waar innoverende praktijken bijdragen aan werkzame oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen.  

Meer weten?

Op de Socius-site vind je nog heel wat meer informatie over ‘Rollen en functies’.