DanCity

Digitaal

Praktijk

De kunst om kunst te blijven beleven dankzij technologie

De ontwikkeling van een Musicbox om online muziek maken te faciliteren. Of de introductie van de Dancity app, zodat dansen samen toch nog mogelijk blijft. Het stond niet in het beleidsplan van WISPER. Wat er wel stond: inzetten op nieuwe leervormen en digitalisering. De learning journey was intens. De kunsteducatieve organisatie sloot bondgenootschappen ver buiten haar comfortzone en opende de deur naar socio-cultureel ondernemerschap. Een win-win met nuances: want niet iedereen heeft verhaal aan digitaal.

Tekst: Hilde De Brandt

‘De motivatie was even eenvoudig als helder,’ vertelt Alexandra Meijer, ‘we wilden er gewoon zijn voor ons publiek. Plots was er tijd, en we bleken intern ook klaar om te improviseren. In geen tijd leerden we zoomen en hadden we een online programma klaar. Voor de zekerheid hebben we wel eerst een gratis aanbod gelanceerd,’ lacht ze.

Inzetten op nieuwe en digitale werkvormen was al langer het plan. Maar er waren altijd wel redenen om het vooruit te schuiven. Toch was het effect meteen indrukwekkend. WISPER ontplooit haar werking vanuit Gent, Leuven en Antwerpen. Tot recent was Limburg en West-Vlaanderen bereiken een uitdaging. Daar kwam meteen verandering in. Het bereik verruimde van een concentratie rond drie steden naar deelname vanuit negen landen.

Maar ondanks de twintig zoomaccounts – zoveel beheert WISPER er intussen – bleef de bezorgdheid over ontmoeting, verbinding en het samen groeien in maken en beleven. ‘Dat bleek vooral voor muziek een probleem. Dat kan je niet online doen, er zit altijd vertraging op. In een gesprek merk je dat niet, maar achter de vele mooie muziekfilmpjes schuilt een enorme montage. Alles wordt apart opgenomen, dirigeren is onmogelijk, de beleving ontbreekt. Het hele muziekaanbod viel stil.’

De hoofdbrekens naar een oplossing, introduceerden WISPER in de wondere wereld van game design en technologie. ‘De mogelijkheden zijn eindeloos,’ vertelt Alexandra, ’maar ook heel technisch. Die kennis hebben we niet in huis.’

Samen sterk

WISPER stond met haar bezorgdheid – apart blijven samen zingen en muziek maken – niet alleen. Ook Koor&Stem brak er zich het hoofd over. Ook zij verkenden de technologie en zochten naar oplossingen in digitale applicaties. Beide organisaties bleken, los van elkaar, eenzelfde denkrichting en ambities te hebben ontwikkeld. ‘Het was tijd om samen een steen te verleggen,’ zegt Alexandra.

Online samen zingen en repeteren mogelijk maken. Om dat te realiseren sloegen vijf organisaties, met steun van de Koning Boudewijnstichting, de handen in elkaar. Met imec als ontwikkelaar mikte het consortium meteen op baanbrekende innovatie en hoogtechnologische kwaliteit.

‘De samenwerking met imec bracht ongeziene mogelijkheden. Meteen waren de budgetten van een heel andere orde, ’ zegt Alexandra. ‘En dat moest ook. Er was heel wat vooronderzoek nodig. We wilden weten of er niet elders al applicaties bestonden en of ons idee wel realiseerbaar was. En dat was het. Intussen hebben we de eerste succesvolle testronde van de ‘Musicbox’ gehad.’

Toegankelijkheid bewaken

De Musicbox is letterlijk een doosje, een fysieke box die ervoor zorgt dat de uitwisseling van data online wordt versneld. Daardoor verkleinen of verdwijnen de storende vertragingen die synchroon musiceren online onmogelijk maken.

‘Het is hoogtechnologie,’ zegt Alexandra, ‘die voorlopig vrij exclusief is. Meteen stelde zich een nieuw probleem: hebben we niet een elitair instrument ontwikkeld? De Musicbox heeft veel voordelen. Voor tussentijdse repetities hoef je niet meer van overal uit Vlaanderen te komen. Dat kan gewoon online. Maar het vraagt ook een investering: iemand die wil meedoen heeft zo’n bakje nodig. Loont dat voor een cursus met vier sessies? Hoe houden we het laagdrempelig? Hoe verspreiden we de bakjes? Er blijven nog wel wat vragen, maar het is zeker een geweldige tool. Ook al wordt WISPER niet de grootste gebruiker, de Musicbox heeft ontzettend veel potentieel, niet alleen voor het socio-cultureel werk, maar ook voor professionele muzikanten.’

Contrasterende competenties

WISPER heeft zich intussen behoorlijk digitaal bekwaamd. Musicbox trok de organisatie middenin de ontwikkeling van hard- en software. Dancity bracht gaming naar binnen.
‘Eigenlijk was Dancity onze eersteling,’ zegt Alexandra, ,Het was ons antwoord voor deelname aan de Dag van de Dans, dat op aangeven van drie teamleden vorm kreeg in samenwerking met Loquiz-specialisten. We hebben hun bestaande app samen helemaal verWISPERd. Loquiz is een open source platform voor game-ontwikkeling. Door met developers zo nauw samen te werken, hebben we meteen veel nieuwe kennis verzameld die we in de verdere vormgeving van ons programma meenemen.’

‘De applicatie bleek een succes, maar tegelijk bleven we ons voortdurend afvragen hoe we als kunsteducatieve organisatie puur entertainment konden overstijgen. Waren we niet het zoveelste stadsgame? Door opdrachten te kaderen en te linken aan choreografen of dansers, door context aan te geven, maken we het verschil. En dat het werkt, is zo bevrijdend. Op de Dag van de Dans bracht Dancity 120 dansende mensen naar de stad, terwijl life dansen nauwelijks mogelijk was.’

Nuanceren

‘De digitale aanpak is zeker een blijver, geen twijfel. Het heeft onze werking en ons aanbod definitief verrijkt,’ zegt Alexandra, ‘We hebben onszelf door corona vooruit gecatapulteerd. Maar  WISPER wordt geen aanbieder van games. Het was een immens werk, met ups-and-downs, een sprong voorwaarts naar nieuwe dingen, het heeft ons team versterkt en doen groeien.
Maar we doen dit niet voor onszelf. Net zoals het niet voor ieder van ons evenveel energie geeft, werkt digitaal ook niet voor elk publiek. Velen, bijvoorbeeld mensen in kwetsbare leefsituaties, hebben geen boodschap aan applicaties. Ze schieten tekort als het om welzijnseffecten gaat. Omdenken naar technologie voelt niet in alle contexten juist. Die toets moet je in alle omstandigheden blijven maken.’

Zé Vandenhoeck