• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Socius.be

Steunpunt sociaal-cultureel

  • Twitter
  • Facebook
  • YouTube
  • Slideshare
  • Login
  • Start
  • Socius
    • Wat we doen
    • Hoe we het doen
    • Maak kennis met het Socius-team
    • Prijspolitiek
    • Zaalverhuur
  • Sector
    • Over de sector
    • Werksoorten
    • Organisaties
    • Vacatures
  • Decreet
  • Agenda
  • Nieuws
  • Blog
  • Kennis
    • Artikels
    • Tools
    • Publicaties
  • Contact

De regio en de straat

16 juni 2017 door Gie Van den Eeckhaut

BeatKung-Lic.CreativeCommons:https://flic.kr/p/zch2B

Er verandert iets aan de schaal van sociaal-culturele praktijken. We komen uit een tijd waarin de buurt, wijk of parochie centraal stond. Of er werd gedacht en gewerkt op niveau van de gemeente en de stad. Vandaag zien we verschuivingen. Een verschuiving naar de straat en een verschuiving naar de regio.

Een verschuivende betekenis van solidariteit

Aan de ene kant spelen nieuwe praktijken zich af binnen de context van een straat of enkele aanpalende straten: straatfeesten, speelstraten, buurtbanken of samen-tuintjes in publieke perken. Bewoners richten zich op hun buren, de mensen waarmee ze dagelijks de publieke ruimte rond hun huis delen. Daar zit een interessante overweging achter over de verschuivende betekenis van solidariteit. In de laatste tweehonderd jaar zijn er verschillende redenen geweest waarom mensen zich solidair gingen verenigen en elkaar gingen opzoeken om samen iets te realiseren.

De motivatie was bijvoorbeeld van levensbeschouwelijke aard: groepen stampten iets uit de grond vanuit een gedeeld waardekader. De sociale strijd voor meer rechtvaardigheid, voor de verdediging van het eigen belang was daarnaast ook belangrijk: mensen die een bepaalde maatschappelijke positie deelden (bv. arbeiders, boeren, …) verenigden zich omdat zij zo meer kracht en tegenkracht konden ontwikkelen. Solidariteit kreeg dus vorm in het verenigen en het samen organiseren, maar gebeurde altijd vanuit het gemeenschappelijke, vanuit een gedeelde identiteit.

Superdiversiteit en het kleine ontmoeten

Vandaag is dat minder vanzelfsprekend geworden. In de superdiverse samenleving ervaren mensen vooral verschil en is het niet vanzelfsprekend zich met anderen te verbinden op basis van gemeenschappelijke waarden of gedeelde sociologische kenmerken. Wat iedereen wel deelt, is een publieke ruimte rond de plek waar ze wonen. Samen zorg opnemen voor die publieke ruimte en de kleine ontmoeting organiseren in die buurt kan een nieuwe bron zijn van solidariteit in de toekomst. Het is juist dat wat zich aandient in alle kleinschalige initiatieven op niveau van de straat of de kleine buurt.

Samen zorg opnemen voor die publieke ruimte en de kleine ontmoeting organiseren in die buurt kan een nieuwe bron zijn van solidariteit in de toekomst.

Aan de andere kant worden regio’s hoe langer hoe meer de reële belevingshorizon van mensen. De regio is de mentale en vaak ook fysieke ruimte waarbinnen mensen zich natuurlijk bewegen. Het lokale wordt overstegen. Mensen trekken naar de stad in de regio voor het culturele aanbod of gewoon om lekker te gaan eten. Ze werken een eind weg van hun dorp. De kinderen gaan naar school twee gemeenten verder. Vrienden wonen in naburige gemeenten. Ze spelen competitiesport in de hele regio en noem maar op.

De regio als speelterrein

Deze sociologische vaststelling noopt ook het sociaal-cultureel werk tot actie en reflectie. Al in het innovatietraject van Socius kwam naar voor dat de regionale schaal mogelijk in de toekomst een belangrijk niveau zou kunnen worden voor het realiseren van maatschappelijke innovatie. Regio’s bevatten voldoende gedifferentieerde spelers voor interessante interacties en netwerken waarbinnen nieuwe ideeën kunnen ontstaan. Netwerken waarbinnen voldoende draagkracht kan gegenereerd worden om deze ideeën ook werkelijkheid te laten worden. We zouden kunnen spreken van een regionale (sociaal-)culturele ruimte, waarin deze interacties en netwerken zich kunnen ontwikkelen binnen natuurlijke en vloeiende verbanden, op maat van de betrokken werkers en organisaties. Er is voldoende afstand, voldoende nabijheid en voldoende betrokkenheid op een gedeelde realiteit. Er zijn verbindende geschiedenissen die een nieuwe toekomst mogelijk maken.

Regio’s bevatten voldoende gedifferentieerde spelers voor interessante interacties en netwerken waarbinnen nieuwe ideeën kunnen ontstaan.

Op dit moment zijn er relatief weinig modellen in het sociaal-cultureel werk waarbinnen deze regionale culturele ruimte wordt benut in functie van gedeelde projecten van maatschappelijke innovatie. Enkele regionale volkshogescholen slaagden er al wel in om netwerken te creëren waarbinnen vernieuwende projecten tot stand kwamen. Zulke netwerken functioneren dan als ‘regionale hubs’ of draaischijven die verder gaan dan ‘het klassieke netwerken’. Als hub ontwikkelen ze praktijken waarin ze gedeelde doelen naar voor schuiven voor maatschappelijke innovatie en waarin ze gedeelde draagkracht ontwikkelen.

Een regionaal beleidsniveau?

Op vlak van ontwikkelingen op beleidsniveau zijn er goede argumenten te formuleren om vanuit het sociaal-cultureel werk deze regionale schaal verder te verkennen. Tot nu toe zijn er drie schaalniveaus geweest voor het beleid inzake sociaal-cultureel werk: Vlaanderen – de provincies – steden en gemeenten. Op ruimere schaal is er daarnaast ook een duidelijke invloed van het Europese niveau. Door de bewegingen op niveau van de provincies evolueert het zwaartepunt nu naar slechts twee niveaus: Vlaanderen enerzijds en steden en gemeenten anderzijds. De vraag is nu of dit een goede zaak is voor maatschappelijke innovatie en de ontwikkeling van nieuwe praktijken, en dit omwille van het volgende spanningsveld:

  • Het niveau van steden en gemeenten moet in staat zijn om heel goed voeling te houden met wat er gebeurt. Maar vaak is ‘het volume’ te klein om ook grootschaligere innoverend projecten te kunnen bemoedigen en ondersteunen.
  • Vlaanderen heeft voldoende volume om dat wel te doen, maar heeft door zijn grootte dan weer een zekere traagheid– een traagheid die niet altijd compatibel is met maatschappelijke innovatie.

In een aantal praktijken komt de ‘tussenschaal’ in het vizier: het niveau van de (stads)regio. Op dit moment is er nog geen beleidsniveau waar kan gewerkt en gedacht worden op regioschaal – de provincies zijn te groot, ze stoten de persoonsgebonden materies af en de meeste beleidsinstrumenten zijn gericht op het niveau van stad en gemeente. Het beleidsniveau sluit dus niet aan op het belevingsniveau van burgers. Het ‘regiodecreet voor cultuur’ dat momenteel in de pijplijn zit, bevat heel wat kansen. In het kader van een overheidsbeleid zouden beleidsinstrumenten en contexten kunnen ontwikkeld worden in functie van de schaal van (stads)regio’s en in functie van maatschappelijke innovatie.

blog agogisch handelen

Lees ook

artikels - 20/08/2019

Magda Michielsens over emancipatie

blog - 02/02/2017 Foto: KoenBroos

De vier levensfasen van een afdeling

blog - 27/09/2017 Foto WOC inTech Chat @Flickr - Lic CC

Het nieuwe leren 4 – software en platformen

Over Gie Van den Eeckhaut

Gie legt met plezier het nieuwe decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk aan je uit. Maar ook maatschappelijk innoveren en groepsdynamica blijven hem boeien. Gie is daarnaast aanspreekpunt voor de gespecialiseerde vormingsinstellingen.

  • E-mail
  • Tel: 02 215 27 08

Primaire Sidebar

Overzicht

  • Sociaal-cultureel werk moet ergens over gààn
  • Superdiversiteit
  • Inbound marketing voor nonprofits: vertel je verhaal
  • Growfunding/BXL
  • De communicatie­medewerker als contentmanager
  • Online campagnevoeren: Wat we kunnen leren van de Ice Bucket Challenge
  • 9 Tools voor kennismanagement – deel 1
  • 9 Tools voor kennismanagement – deel 2
  • Peer-to-peer in het sociaal-cultureel volwassenen­werk?
  • Solidariteit bevorderen via social media
  • Niet voor zwartkijkers: de SWO-ART
  • Een Facebookpagina voor je vereniging: 7 tips
  • Stilte! Een nieuw geluid
  • Leren van burger­initiatieven: ‘vitale coalities’
  • Trage vragen, oude verhalen
  • De kracht van je vereniging zit lokaal
  • Bottom-up werken met vrijwilligers
  • Ruimte voor initiatief
  • De kracht van een goed verhaal
  • Merhaba geeft holebi’s met migratieachtergrond een krachtige stem
  • Community of practice: professionals leren van elkaar
  • Wat drijft de innovator?
  • Afdelingsbegeleiding op maat
  • Van vrijwilligers­management naar betrokkenheids­management
  • Internationaal bewegings­werk: leer uit het verleden
  • Legale foto’s op je website
  • Voelschorten tackelen taboe rond dementie
  • Geef mee vorm aan de superdiverse samenleving
  • 1 miljoen Vlamingen zet zich vrijwillig in
  • De boer op met Voedselteams!
  • Vrijwilligerswerk: niet minder maar anders
  • AIF+: versterking in een wereld van diversiteit
  • Hoe lang leeft jouw beleidsplan?
  • Theater Tievo werkt aan een inclusieve samenleving
  • VtbKultuur brengt mensen samen met Planidoo
  • Leiderschap bij weerstand
  • Vrijwilligers, het DNA van Amnesty International
  • Van individu naar transitieambassadeur bij Vormingplus
  • Selfcity BXL: Brusselse burgerinitiatieven in beeld
  • Sleutelcompetenties voor een leven lang leren
  • Leiderschap als sleutel tot verandering in de superdiverse samenleving
  • Creatief omgaan met digitale technologie
  • Slim meten om je site te verbeteren
  • OefenSCHOLEN voor democratie
  • Dynamiek in groepen lezen
  • Dans als typologie voor de vrijwilligersorganisatie
  • Hallo politici slaat brug tussen burger en politiek
  • Sterke vrijwilligers door sterke communicatie
  • Delen en repareren met Netwerk Bewust Verbruiken
  • De rol van ‘etniciteit’ bij diversiteitsvraagstukken
  • Lobbyen bij de EU
  • Met welke freelancer ga jij in zee?
  • Drie toponderzoeken voor sterk sociaal-cultureel werk
  • Over educatie, verlangen en volwassenheid
  • Werken met talenten
  • Werken met tijdelijke ruimtes
  • Sociaal-cultureel werk in digitale transformatie
  • De gelukskaravaan
  • Sint-Pieters Deelt
  • Een blik achter de parlementaire schermen
  • Iedereen aan het roer: Commons Josaphat
  • De maatschappelijke oorzaken van burn-out
  • Marketing begint bij je missie
  • Samenwerken met de profit: de ethische code van FairFin
  • Als de supermarkt maar open blijft
  • Werken met ruimte in de stad
  • Cinemaximiliaan: woonkamer voor nieuwkomers
  • Timotheus vaart nieuwe wegen
  • Tips om vrijwilligers te waarderen
  • De ‘New Skills Agenda’
  • Vormingplus Waas-en-Dender gluurt bij de buren
  • Naar meer cultuurparticipatie met Pretloket
  • Peilen naar de impact van sociaal-culturele praktijken
  • De vier levensfasen van een afdeling
  • De 20 populairste berichten op je site
  • Denken vanuit de klant: werken met persona’s
  • Hoe lokale afdelingen en vrijwilligers inspireren?
  • ‘De coulissen’ en ‘de scene’: leven en werken in groepen
  • Van goed naar duurzaam medewerkersbeleid
  • Samen sterk
  • Bed, bad, brood en Bach?
  • Politiserend werken
  • In de voetsporen van ‘Van Gogh’
  • Prestatieverlies in groepen: hoe pak je het aan?
  • Loopt je communicatie volgens plan?
  • Groots denken over educatie
  • Het nieuwe leren 1 – Leren in de digitale samenleving
  • Succesvol begeleiden van veranderingsprocessen
  • Toestand vzw wint Ultima 2017 SCVW: 10 weetjes op een rij
  • De regio en de straat
  • Duurzaam denken over educatie
  • Het nieuwe leren 2 – Een gevarieerd leerlandschap
  • On the move
  • Het nieuwe leren 3 – De mechanismen van geconnecteerd leren
  • Motieven van vrijwilligers
  • Burgerinitiatieven in de participatiesamenleving
  • Het nieuwe leren 4 – software en platformen
  • “Eerst charmeren, dan attaqueren”
  • Het nieuwe leren 5 – Blended learning of online en offline combineren
  • In de juiste plooi: over patronen in groepen
  • Welke verandering heb jij voor ogen?
  • Een warm nest voor innoverende ideeën
  • Verander alles: Kempenaars bundelen de krachten
  • Je stakeholders betrekken
  • Missiegedreven vrijwilligersbeleid 1: bezield vrijwilligerswerk
  • Acht verschijningsvormen waartussen groepen balanceren
  • Wij- versus zij-denken en hoe eruit te geraken
  • De Maekerij: méér dan een hobbyclub
  • Over vroeger, morgen en nu
  • Missiegedreven vrijwilligersbeleid 2: visie op vrijwilligerswerk
  • Sharing is caring
  • Het nieuwe leren 6 – 7 gouden tips voor de lancering van je online cursus
  • Maak kennis met onze nieuwe collega
  • Waarom je nooit uit je woorden geraakt als je over groepen praat
  • Slapende reserves: een onethische hypotheek op onze dienstverlening?
  • David Troch: “slam poetry geeft je een frisse kijk op hoe je iets neerpent”
  • Guy Redig: “De sociaal-culturele sector heeft een identiteit nodig, een smoel”
  • Coachend leidinggeven is een basishouding, een attitude
  • Weg met de oude blanke man?
  • Zijn we in 2021 op weg naar échte Europese uitwisselingen?
  • In 2050 leren we om te werken én te leven
  • Genieten van de wijsheid van Paul Scheffer
  • 5 tips voor het opstellen van je beleidsplan
  • “Gebruik digital storytelling om mensen sociaal weerbaarder te maken”
  • 5 gouden tips voor nieuwkomers in het #SCVW
  • VIDEO-INTERVIEW: Pepijn Kennis over constructief activisme
  • Dit zijn de non-profit technologietrends van 2019
  • Maak kennis met onze nieuwe collega Paco
  • Chokri Ben Chikha: “Stereotypen kan je doorbreken”
  • Neemt jouw team deze 5 rollen op?
  • Zo maak je jouw organisatie ‘communicatieminded’
  • Afdelingsbegeleiding in 6 stappen
  • 5 lessen voor een digitale transformatie op maat van jouw publiek
  • Hoe kunnen we als middenveld het Europese beleid beïnvloeden?
  • Waarom je missie en visie ook je mantra moeten zijn
  • 3 waardevolle inzichten voor jouw bestuur
  • Rollen en functies: twee kanten van dezelfde medaille?
  • Moet je in onze sector wel een kwaliteits­handboek hebben?
  • Hallo micro: persoonlijke ver­halen uit super­divers Vlaan­deren
  • Stef Steyaert: “Onze democratie is niet in crisis, ze is in transitie”
  • Back to basics: luisteren naar je leden met ‘Sensemaker’
  • Mogen we je voorstellen aan onze nieuwe collega: Debbie
  • Maak kennis met onze nieuwe collega en Jack of all trades: Vincent
  • Mobiliseren met impact? Dit zijn de 10 tips van Climate Express
  • Ruben Mersch: “Nuance is veel sexyer dan de steriliteit van het grote gelijk”
  • Maak kennis met jouw nieuwe go-to-person en Deurnese ijsbeer: Silke
  • Mogen we je voorstellen aan onze nieuwe goedlachse collega: Nele
  • Tine Hens en Koert Debeuf laten in hun brieven kijken
  • Ik wil echt voorbij die ‘witte tranen’ geraken
  • Wat we van MAVEP kunnen leren over hoe we onze vrijwilligers waarderen
  • Zo ga je als organisatie bewust om met verandering
  • Investeren in een sociaal-cultureel project? Dat kan met een cultuurkrediet
  • Video: Fred Dhont over cultuureducatie
  • Een straffe praktijkbeschrijving: Over ‘t leven
  • We gaan op Erasmus en nemen mee …
  • HOW-TO: in 7 stappen succesvol een webinar organiseren
  • Webinar: Impactgedreven werken met ‘Theory of Change’
  • Liefde is … samen eten bij Cultureghem en De Ruimtevaart
  • Telewerken: tips en tricks
  • Jouw digitale gereedschapskist om samen te werken en te communiceren
  • Video & chat: welk platform moet ik kiezen?
  • Webinar: ‘Welk platform kiezen?’
  • Help! Mijn site is gehackt
  • Webcast: subsidieregelingen voor sociaal-culturele projecten
  • Hoe veilig is Zoom?
  • Samenwerken met andere organisaties: yay or nay?
  • Podcastgalore: wat de afwas me leerde over interculturaliteit
  • Corona: brandstof voor politiserend werken
  • 9 tips voor meer interactie in je virtueel vormingslokaal
  • Marit Ginevro: “Brave meisjes komen in de hemel, stoute meisjes overal”
  • Nieuwe vormen van verenigen: pionieren op een scharniermoment
  • Hoe kunnen gemeenten lokale burgerinitiatieven laten bloeien?
  • “Diversiteitscommunicatie is eigenlijk normaliteitscommunicatie: het hoort zo te zijn”
  • Videoreeks: een handelingskader om politiserend te werken
  • Briefwisseling Anya Topolski en Mark Elchardus over waarden en normen
  • Ode aan de sociaal-cultureel werker
  • AAN TAFEL MET ONZE MINISTER VAN CULTUUR
  • VIDEOREEKS: een nieuwe wereld na corona?
  • Zoomdebat: politisering in de strijd tegen racisme
  • Video-interview: Chantal Mouffe over de radicale democratie
  • Gratis replay: Hoe stel je je kritisch op tegenover Siri en Alexa?
  • Video-interview: waarom zwijgen geen optie is
  • Pulse neemt je mee op digitale praktijksafari bij Hof van Busleyden
  • Een cultureel vaccin voor de Oostendse woonzorgcentra
  • Betül Demirkoparan: “Theekransjes zijn leuk maar je mentaliteit is het belangrijkste, niet wat je eet of drinkt”
  • Amani El Haddad: “De persoonlijke banden in onze sector tonen dat sociaal-cultureel werk meer is dan wérk”
  • Els Vrints: “Als mensen zich gehoord zien, gebeurt er iets magisch”
  • Simon Luyts: “Laten we de coronacrisis gebruiken als hefboom voor verandering”
  • Maak kennis met deze ‘newbies’ binnen het decreet sociaal-cultureel werk
  • Spanningen in je team? Zo ga je ermee om
  • Welkom Joren!
  • Mogen we je voorstellen aan onze nieuwe collega: Zé Vandenhoeck

Vormingsaanbod decreet

  • Geen evenementen

Footer

Over socius

  • Wat we doen
  • Wat we doen
  • Hoe we het doen
  • Bestuur
  • Maak kennis met het Socius-team
  • Prijspolitiek
  • Contact

Over deze website

  • Registreren
  • Inloggen
  • Vacaturebank
  • Vacature plaatsen
  • Gebruiksvoorwaarden & copyright
  • Privacyverklaring
  • Socius netwerklogin

Ook van ons

  • veranderalles.be
  • prettiggeleerd.be
  • Twitter
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Slideshare
  • YouTube
Creative Commons Licentie

© 2021 · Socius - Steunpunt Sociaal-cultureel Werk · Sainctetelettesquare 19, 1000 Brussel · welkom@socius.be · 02 215 27 08