27
2018
Sharing is caring
“Je mets des étiquettes sur la police aussi?” vraagt Souad me aarzelend. “Natuurlijk’” antwoord ik ondeugend. Vandaag is ook de arm der wet gelijk voor de wet. Alle gasten aan tafel krijgen een vijftal etiketten opgekleefd met hun naam, hobby’s, gewoontes, enz. Het vormt de basis voor een ongedwongen gesprek. De lange tafel staat feestelijk gedekt op het gemeenteplein van Molenbeek voor een iftar, een traditionele maaltijd tijdens de ramadanmaand, na zonsondergang. De guestlist voor vanavond: bewoners, politici en politie uit ‘hartje Molenbeek’.
De avond valt over het plein. Het beton houdt de warmte van de zon vast. Onze tafel is gedekt voor veertig. Ons plan om buiten te eten wordt bijna letterlijk weggeblazen. Wat ’s middags nog een zacht briesje was, is een stevige wind geworden. Geregeld zie ik mijn collega’s het plein op lopen achter servetten en papieren. ‘Binnen, buiten, binnen, buiten, binnen, buiten’, staan we als een meditatieoefening anderhalf uur lang te proclameren. Niemand heeft zin om te verhuizen. Iedereen wil buiten eten. Die kans krijg je niet vaak. De lange tafel staat dwars over het gemeenteplein van Molenbeek, een van de eerste shared spaces van België, een revolutionair concept in mobiliteitsland. Het basisidee gaat tegen alle logica in: haal de signalisatie (lijnen, stoepen, lichten, borden) weg en de veiligheid verhoogt. En toch werkt het. Om de meest eenvoudige reden dat iedereen opnieuw oplet, iedereen let op iedereen.
Symboliek
De plek van deze iftar staat bol van de symboliek, het recent heraangelegd gemeenteplein is een ‘shared space’. Er zijn geen grenzen, geen voorgeschreven regels of hokjes. De perfecte plek voor ontmoeting. Op de hoek van het plein: de Brass’Art, een cultureel ontmoetingshuis waar je zowel een heerlijk geurende muntthee als een lokaal gebrouwen biertje kan krijgen. Twee werelden die elkaar vinden bij een artistieke interventie, een djembee-jamsessie of een andere bijeenkomst. Voor de Brass’Art, één lange gastentafel, voor meer mensen gedekt dan we verwachten.
Hier en daar op het plein nog een geparkeerde wagen, die snel verdwijnt als onze gasten om 21u het plein opwandelen. Later zal blijken dat ze niets te vrezen hadden. Deze politieagenten zijn een extra patrouille die tijdens de ramadanmaand het leven in Molenbeek in goede banen leidt. En volgens hen zijn er geen grote veranderingen, enkel de parkeerproblemen zijn nog groter. Want van her en der komen mensen hun inkopen doen, met de nodige overlast tot gevolg. De politie heeft begrip voor de parkeerproblemen en halen dus niet snel hun boekje boven. Maar het moet wel vooruitgaan, dus dubbelparkeerders worden opgejaagd met de sirene en een boze blik. Wie wel zonder pardon op de bon vliegt zijn de snelheidsduivels die over het plein razen, nochtans een zone 30. Een jonge politieman noteert minutieus het uur van doorkomst, met de belofte om straks op de camera de nummerplaten te zoeken. Twee bewoners met eenzelfde allergie voor mensen met een zware voet, raken meteen in een geanimeerd gesprek met de politiemannen.
Wie minder spontaan een gespreksonderwerp vindt, kan aan de slag met de etiketten die Souad op alle gasten kleefde. Wat doe je graag? Waar kom je vandaan? Wat typeert je? Niemand ontsnapt aan haar klein spervuur van vragen. ‘Politie’ staat in het groot op hun vest, maar de kleine etiketten leren ons ook dat er een schrijver tussen zit, mama’s en papa’s, fietsers en wandelaars. ‘Chanteuse’ (zangeres) staat op een etiket van de perfect tweetalige, roodharige hoofdcommissaris. “Ik las even chieuse” (zaag) zegt de jonge politieagente giechelend. “Ja, dat ook!” lachen ze in koor.
Ballonnetjes
Mijn tafelgenoten zijn serieuzer. Ik vraag de politieman voor me of hij graag in Molenbeek werkt, zijn tongval is duidelijk niet van hier. Hij vroeg zelf een overplaatsing aan van Dendermonde naar Brussel. Hij was een van de eerste ter plaatse in de crèche waar Van Gelder twee baby’s neerstak. Zijn stem kraakt. We begrijpen elkaar, hij heeft twee kinderen van vier en zes. Mijn baby van 7 maanden zit vrolijk op mijn schoot met zijn vork te spelen, zorgeloos.
Wie verzorgt deze avond? De vraag wordt meermaals gesteld en de bedankingen vliegen in het rond. Het is collega Fatima die exact een week geleden een foto zag op de sociale media van een iftar voor politie in Nederland. Ze liet wat ballonnetjes op en het is schepen Sarah Turin die eentje oppikt. “Zeg mij waar en wanneer en ik kom met een paar politiemensen.” Het uur is vrij simpel, de plek is ook snel gekozen en het menu laten we aan Sabah over, onze vrijwillige topchef. Ze heeft haar organisatietalent nodig. Want de rust en het ongedwongene aan de tafels staat in schril contrast met de drukte binnen. Het is een geïmproviseerde keuken waar Sabah de laatste mise en place doet, voor alles richting tafels verdwijnt. Een mocktail, exotic of berry’s, in een lang glas met suikerrand en vrolijk rietje. Grote traditioneel beschilderde soepkommen met de onmisbare harira-soep. Abdel loopt nog snel naar de bakker om brood. En tien minuten later nog naar de nachtwinkel om flessen water.
Het water loopt in de mond wanneer alles op tafel staat, een vijftal zilveren grote schotels met in het midden een grote witte taart. Het lijkt slagroom, maar als je beter kijkt, blijken het tonijn en aardappelen te zijn. Dwars door de taart: rijst, groentjes, salade. Rond de taart: mini-pizza’s en brewats. Vis, vlees, veggie, … voor elk wat wils. Het staat allemaal klaar, maar het is nog even wachten op de adhaan, de oproep tot gebed.
Sesamgraantjes op de chebekia
Mohamed van Brass’Art was ongerust over de adhaan, het mag niet van de burgemeester. Maar die is zo in een gesprek verwikkeld dat ze ‘Allah Akbar’ over het gemeenteplein van Molenbeek nauwelijks opmerkt. Na het eten neemt Mohamed, een zanger uit Wetteren en een van de initiatiefnemers van Brass’Art, zijn gitaar. Hij is een geboren straatmuzikant, we verwachten een ingetogen Arabische melodie, maar speciaal voor vanavond wil hij tweetalig zingen. Eerst kiest hij voor Brel, ‘Ne me quitte pas’ en nadien voor eigen werk. In het Nederlands bezingt hij een van zijn grote liefdes “in hartje Molenbeek, liet ze me in de steek”. Hilariteit alom. Zelfs de knapste koppen lopen wel eens een blauwtje, beaamt ook een spierbundel in uniform. Er wordt veel gelachen en passanten kijken vragend. De politie die het gezellig maakt, dat is nieuw! Nieuws dat gretig opgepikt wordt op sociale media. Voor de beste PR moet je toch geen moeite doen. De gasten verlaten de tafel met de wens om dit nog eens te doen. Volgend jaar het hele plein vol! Sabah, Abdel, Mohamed en ik lachen wat groen. ‘Inshallah’ zeggen we, en beginnen aan de afwas.
Deze iftar was de kers op de taart, ofwel de sesamgraantjes op de chebekia. Twee jaar geleden ging Citizenne op tweedaagse. Het team wilde iets doen aan de polarisering, de perceptie van moslims, islam en islamofobie in onze samenleving. En voilà ! Een tweedaags hospitality-festival, gezellige hospitality-dinners bij mensen thuis, grote iftars met muziek en spijzen uit verschillende landen en tenslotte een feeëriek Suikerfeest met Souad Massi.
Over deze bijdrage
Najila Aloui is educatief medewerkster bij Vormingplus Citizenne. Haar bijdrage kwam tot stand tijdens de vorming ‘Jouw praktijk op papier’ die Socius najaar 2017 organiseerde. Dit jaar vindt de vorming plaats op 28 september en 26 oktober. Klik hier voor meer informatie.