• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Socius.be

Steunpunt sociaal-cultureel

  • Twitter
  • Facebook
  • YouTube
  • Slideshare
  • Login
  • Start
  • Socius
    • Wat we doen
    • Hoe we het doen
    • Maak kennis met het Socius-team
    • Prijspolitiek
    • Zaalverhuur
  • Sector
    • Over de sector
    • Werksoorten
    • Organisaties
    • Vacatures
  • Decreet
  • Agenda
  • Nieuws
  • Blog
  • Kennis
    • Artikels
    • Tools
    • Publicaties
  • Contact

Verander alles: Kempenaars bundelen de krachten

9 maart 2018 door Maud Mertens

Foto: KoenBroos

70 lokale initiatieven uit minstens 20 gemeentes en deelgemeentes die samen 105 activiteiten organiseren rond het thema ecologische transitie en dit onder de noemer van één grootschalige campagne gedurende 3 maanden… Klinkt als een sprookje? Toch niet. Vormingplus Kempen maakte het waar met ‘Nieuwe Tijden’. Medewerkster Katrien Loots neemt ons mee in het proces dat het team doorliep.

Katrien Loots: “Bij Vormingplus proberen we onze werking op te hangen aan thema’s die op de dag van vandaag maatschappelijk relevant zijn. Het is onze taak om de samenleving te lezen. Vijf jaar geleden besloten we te onderzoeken wat gemeengoed in de Kempen zou kunnen betekenen, omdat we voelden dat er hier van alles sudderde: burgers die initiatieven opstartten zoals bijvoorbeeld repaircafés of voedselteams. Daarnaast zagen we ook in andere steden heel wat broeien. We vroegen ons af wat er zou gebeuren als we ideeën van elders naar de Kempen zouden halen, ze vormen en kneden tot iets dat werkt in onze regio. Een soort van laboratorium dus waar we experimenteerden met die ideeën. En dat werd Translab K.”

Socius: Jullie wilden inspelen op de dynamiek die al bestond in de Kempen. Hoe hebben jullie dat aangepakt?

Katrien: “Eerst gingen we op zoek naar bestaande Kempische initiatieven. We wilden niet in het wilde weg nieuwe dingen gaan implementeren. Zo botsten we op ruim 50 lokale initiatieven, klein en groot, van autodeelgroepen tot samentuinders. Dat hadden we niet verwacht. We hebben dan ook onmiddellijk onze plannen bijgestuurd. We moesten helemaal niet nieuwe projecten opstarten, er gebeurde al zoveel. We besloten om met de bestaande groepen te gaan praten, te kijken wie wat deed, hoe en waarom.”

Socius: Wat leerden jullie uit die gesprekken?

Katrien: “We merkten dat niet wij de experten waren op het vlak van transitie, maar wel de burgers en groepen die al lange tijd activiteiten organiseerden. Als Vormingplus zijn we sterk op vlak van het creëren van netwerken, het samenbrengen van mensen, processen op gang trekken en ondersteunen. De echte transitiekenners, dat zijn de burgers zelf.

In een latere fase zagen we ook dat binnen het Burgemeestersconvenant in onze regio een ambitieus energie- en klimaatbeleid werd gelanceerd: Kempen 2020. De uitdaging van dit project is om tegen 2020 minstens 20% CO2-reductie ten opzichte van 2011 te realiseren in onze gemeenten. Het Burgemeestersconvenant is een Europees initiatief waarmee Europa de lokale besturen uitdaagt om verschillende doelstellingen op lokaal niveau te realiseren en zelfs te overtreffen.”

Socius: Je kan dus zeggen dat de puzzelstukjes allemaal op het juiste moment samenvielen. De Kempenaars waren klaar voor ecologische transitie, zowel bewoners als politiek.

Katrien: “Inderdaad, de timing zat juist. We hebben die kans met beide handen aangegrepen. Het eerste initiatief dat we organiseerden was de Translab Kampus. Een lerend netwerk waarin we alle groepen die bezig waren met transitie, samen brachten om van elkaar te leren en uit te wisselen. Uit die eerste bijeenkomst kregen we veel positieve feedback. Burgers en groepen vonden elkaar in hun gedachtegoed. Het gevoel er niet alleen voor te staan was erg belangrijk voor hen. Door iedereen met elkaar in contact te brengen, werd hun motivatie alleen maar groter en kwam alles in een stroomversnelling terecht. Daarnaast ontwikkelden we ook een Translab Kaart waarop we al de Kempische projecten zichtbaar maakten, een Translab Krant met nieuwsberichten over wat er allemaal gebeurde in de Kempen en ten slotte de Translab Kataloog die een bundeling was van inspirerende projecten van binnen én buiten de Kempen.”

Socius: Het was dus niet nodig om zelf experimenten en initiatieven op te starten.

Katrien: “Klopt. In de Kampus zijn we het gesprek aangegaan en hebben we de groepen letterlijk gevraagd wat zij wilden realiseren met hun initiatief en de aanwezige Kempische transitiebeweging. Wij hadden tijd, ruimte, middelen én wilden de dynamiek op een breder en hoger niveau tillen. Als Vormingplus konden we hen helpen met storytelling, procesontwikkeling en praktijkondersteuning. Maar we kregen de boodschap dat de groepen eigenlijk goed en zelfstandig functioneerden. Af en toe hadden zij wel eens een adviesvraag, maar hulp bij hun werking hadden ze niet nodig. Wat zij wel graag wilden realiseren, was een groter publieksbereik. En vooral die mensen bereiken die tot nu toe hun weg naar transitie nog niet hadden gevonden, het ruime publiek met andere woorden.

Socius: Met een denktank gingen jullie verder aan de slag. Hieruit ontstond uiteindelijk de idee van de campagne Nieuwe Tijden.

Katrien: “De denktank kwam in totaal vijf keer bijeen. De samenwerking verliep heel organisch. Er was voldoende snelheid en vooruitgang. We hadden al snel door dat niet iedereen van bij de start betrokken moest worden, maar op elk moment in het project een specifieke rol kon spelen. Als Vormingplus konden wij op dit moment sterk in onze rol gaan staan. Dit participatieve proces begeleiden, dat was onze ‘dada’. We besloten om met het transitiethema zoveel mogelijk burgers te bereiken door er een overkoepelend project van 3 maanden van te maken. De kapstok zouden 5 grootschalige evenementen worden in samenwerking met ‘t Pact, het samenwerkingsverband van de cultuurcentra uit Heist-op-den-Berg, Herentals, Geel, Mol en Turnhout. Per locatie zouden we een ander deelaspect van ecologische transitie behandelen: duurzame mobiliteit, duurzame energie, duurzame voeding, biodiversiteit en deeleconomie. We koppelden telkens een kennisluik, zoals een debat met een spreker, aan een info- en beleefmarkt waarop de initiatieven uit de buurt zich op een originele manier voorstelden.

Socius: Maar Nieuwe Tijden was veel meer. Uiteindelijk werden er 105 activiteiten georganiseerd.

Katrien: “We lanceerden een oproep naar alle groepen in de Kempen om gedurende de drie maanden waarin de campagne liep zelf ook activiteiten te organiseren. We hielpen hen door ideeën aan te reiken en een budget te voorzien. Door alle initiatieven te bundelen onder de koepel Nieuwe Tijden, konden we ook een sterk communicatief verhaal naar buiten brengen. Het thema ecologische transitie zou gedurende de periode april, mei en juni overal aanwezig zijn. Wij hadden gehoopt op een 25-tal extra activiteiten, uiteindelijk zijn dat er dus meer dan honderd geworden, fenomenaal!”

Socius: Jullie hebben de nieuwsgierigheid van de gemeentes en lokale politici ook kunnen aanwakkeren.

Katrien: “Als Vormingplus zijn we een bruggenbouwer. We willen de verbinding maken tussen burger en lokaal bestuur. Die hebben we gerealiseerd door politici uit te nodigen op alle evenementen en hen in contact te brengen met de lokale initiatieven. Je zou ervan versteld staan hoeveel gemeentes vragende partij zijn om meer met burgers samen te werken. De truc is om politici actief te contacteren, zelf je verhaal te vertellen, te tonen wat je al gerealiseerd hebt en dan pas te vragen naar eventuele ondersteuning. Laat je ook niet afschrikken wanneer agenda’s even niet overeenkomen, maar ga andere partnerschappen aan. Op een gegeven moment kunnen ze je niet meer negeren…”

Socius: Wat was jullie sterkte in heel dit proces?

Katrien: “We wisten dat het belangrijk was om ons niet te ‘moeien’ met de werking van de groepen, maar een aanvullende en ondersteunende rol te spelen. Met advies, methodische begeleiding en inspiratie kunnen burgers en groepen zelf ideeën plukken en initiatieven opstarten. Hun motivatie is enorm groot. Dat mag je niet onderschatten. De idee dat vrijwillige inzet aan het verminderen is, klopt niet. Wanneer mensen iets willen veranderen in hun nabije leefomgeving, wanneer ze het gevoel hebben dat ze gesteund en gehoord worden, dat zaken werkelijkheid kunnen worden, dan nemen zij veel engagement op.

Socius: Projecten zoals Nieuwe Tijden vragen toch ook veel flexibiliteit?

Katrien: “Inderdaad, want je weet niet exact waar je zal eindigen. Als team legden we ons een duidelijke doelstelling op, maar het proces, de manier waarop we dat doel realiseerden, werd constant bijgestuurd en aangepast op basis van wat we zagen in onze omgeving en op basis van wat de noden waren van onze doelgroep. Waarom zou je verder werken aan iets waarop niemand zit te wachten? Op de belangrijke momenten in het project kwam ons ganse team samen – financiën, beleid, communicatie, educatie – en bekeken we of we nog steeds in de juiste richting bewogen. Er werd dus regelmatig gemonitord. Door het vertrouwen dat we hadden in onszelf en het systeem waarmee we werkten, konden we ook flexibel naar voren treden. Enorm inspirerend is dat.”

Socius: Nieuwe Tijden liep van april tot juni vorig jaar, wat daarna?

Katrien: “We hebben eerst goed feestgevierd. Dat is minstens even belangrijk. We wilden iedereen die meewerkte uitgebreid bedanken en in de bloemetjes zetten. Die fun-factor mocht zeker niet ontbreken. Daarnaast hebben we ook veel tijd geïnvesteerd in de evaluatie van de campagne en het in kaart brengen van de impact ervan. We zijn nu aan het bekijken hoe we al deze kennis en ervaring kunnen delen met andere spelers buiten de Kempen. Wij hopen zo ook een steentje te kunnen bijdragen op een breder niveau. Bovendien stuurden we de werking van de Kampus, ons lerend netwerk, ook bij op basis van de extra input die we doorheen de campagne verzamelden. Het netwerk breidt uit en wordt klaargestoomd om steeds grotere uitdagingen te realiseren in de Kempen.”

Nieuwe Tijden in een notendop

De campagne Nieuwe Tijden van Vormingplus Kempen en lokale initiatieven liep van 1 april tot 30 juni 2017 en liet Kempenaars kennismaken met lokale duurzame burgerinitiatieven. Vijf grote evenementen en 105 kleine activiteiten vormden de rode draad doorheen het project. Lokale verenigingen konden daarnaast rekenen op financiële, inhoudelijke en promotionele ondersteuning voor de initiatieven die zij gedurende Nieuwe Tijden organiseerden.

www.translabk.be
Maak kennis met veranderaar Katrien Loots op de site van Verander alles.

Dit artikel verscheen eerder in het Socius-magazine 2018.

blog burgerinitiatieven, sociaalcultureel

Lees ook

blog - 19/08/2016 Foto: Murga - Koen Broos iov. Socius

De gelukskaravaan

artikels - 08/02/2016 Foto: Bilal Kamoon - Lic. Creative Commons

Wat is sociaal-cultureel volwassenenwerk?

nieuws - 26/11/2018

Leestip: ‘Nieuwbakkers delen met Herbakkers’

Over Maud Mertens

Maud Mertens was tot juni 2018 communicatiemedewerkster bij Socius.

  • LinkedIn
  • Twitter
  • E-mail

Primaire Sidebar

Overzicht

  • Sociaal-cultureel werk moet ergens over gààn
  • Superdiversiteit
  • Inbound marketing voor nonprofits: vertel je verhaal
  • Growfunding/BXL
  • De communicatie­medewerker als contentmanager
  • Online campagnevoeren: Wat we kunnen leren van de Ice Bucket Challenge
  • 9 Tools voor kennismanagement – deel 1
  • 9 Tools voor kennismanagement – deel 2
  • Peer-to-peer in het sociaal-cultureel volwassenen­werk?
  • Solidariteit bevorderen via social media
  • Niet voor zwartkijkers: de SWO-ART
  • Een Facebookpagina voor je vereniging: 7 tips
  • Stilte! Een nieuw geluid
  • Leren van burger­initiatieven: ‘vitale coalities’
  • Trage vragen, oude verhalen
  • De kracht van je vereniging zit lokaal
  • Bottom-up werken met vrijwilligers
  • Ruimte voor initiatief
  • De kracht van een goed verhaal
  • Merhaba geeft holebi’s met migratieachtergrond een krachtige stem
  • Community of practice: professionals leren van elkaar
  • Wat drijft de innovator?
  • Afdelingsbegeleiding op maat
  • Van vrijwilligers­management naar betrokkenheids­management
  • Internationaal bewegings­werk: leer uit het verleden
  • Legale foto’s op je website
  • Voelschorten tackelen taboe rond dementie
  • Geef mee vorm aan de superdiverse samenleving
  • 1 miljoen Vlamingen zet zich vrijwillig in
  • De boer op met Voedselteams!
  • Vrijwilligerswerk: niet minder maar anders
  • AIF+: versterking in een wereld van diversiteit
  • Hoe lang leeft jouw beleidsplan?
  • Theater Tievo werkt aan een inclusieve samenleving
  • VtbKultuur brengt mensen samen met Planidoo
  • Leiderschap bij weerstand
  • Vrijwilligers, het DNA van Amnesty International
  • Van individu naar transitieambassadeur bij Vormingplus
  • Selfcity BXL: Brusselse burgerinitiatieven in beeld
  • Sleutelcompetenties voor een leven lang leren
  • Leiderschap als sleutel tot verandering in de superdiverse samenleving
  • Creatief omgaan met digitale technologie
  • Slim meten om je site te verbeteren
  • OefenSCHOLEN voor democratie
  • Dynamiek in groepen lezen
  • Dans als typologie voor de vrijwilligersorganisatie
  • Hallo politici slaat brug tussen burger en politiek
  • Sterke vrijwilligers door sterke communicatie
  • Delen en repareren met Netwerk Bewust Verbruiken
  • De rol van ‘etniciteit’ bij diversiteitsvraagstukken
  • Lobbyen bij de EU
  • Met welke freelancer ga jij in zee?
  • Drie toponderzoeken voor sterk sociaal-cultureel werk
  • Over educatie, verlangen en volwassenheid
  • Werken met talenten
  • Werken met tijdelijke ruimtes
  • Sociaal-cultureel werk in digitale transformatie
  • De gelukskaravaan
  • Sint-Pieters Deelt
  • Een blik achter de parlementaire schermen
  • Iedereen aan het roer: Commons Josaphat
  • De maatschappelijke oorzaken van burn-out
  • Marketing begint bij je missie
  • Samenwerken met de profit: de ethische code van FairFin
  • Als de supermarkt maar open blijft
  • Werken met ruimte in de stad
  • Cinemaximiliaan: woonkamer voor nieuwkomers
  • Timotheus vaart nieuwe wegen
  • Tips om vrijwilligers te waarderen
  • De ‘New Skills Agenda’
  • Vormingplus Waas-en-Dender gluurt bij de buren
  • Naar meer cultuurparticipatie met Pretloket
  • Peilen naar de impact van sociaal-culturele praktijken
  • De vier levensfasen van een afdeling
  • De 20 populairste berichten op je site
  • Denken vanuit de klant: werken met persona’s
  • Hoe lokale afdelingen en vrijwilligers inspireren?
  • ‘De coulissen’ en ‘de scene’: leven en werken in groepen
  • Van goed naar duurzaam medewerkersbeleid
  • Samen sterk
  • Bed, bad, brood en Bach?
  • Politiserend werken
  • In de voetsporen van ‘Van Gogh’
  • Prestatieverlies in groepen: hoe pak je het aan?
  • Loopt je communicatie volgens plan?
  • Groots denken over educatie
  • Het nieuwe leren 1 – Leren in de digitale samenleving
  • Succesvol begeleiden van veranderingsprocessen
  • Toestand vzw wint Ultima 2017 SCVW: 10 weetjes op een rij
  • De regio en de straat
  • Duurzaam denken over educatie
  • Het nieuwe leren 2 – Een gevarieerd leerlandschap
  • On the move
  • Het nieuwe leren 3 – De mechanismen van geconnecteerd leren
  • Motieven van vrijwilligers
  • Burgerinitiatieven in de participatiesamenleving
  • Het nieuwe leren 4 – software en platformen
  • “Eerst charmeren, dan attaqueren”
  • Het nieuwe leren 5 – Blended learning of online en offline combineren
  • In de juiste plooi: over patronen in groepen
  • Welke verandering heb jij voor ogen?
  • Een warm nest voor innoverende ideeën
  • Verander alles: Kempenaars bundelen de krachten
  • Je stakeholders betrekken
  • Missiegedreven vrijwilligersbeleid 1: bezield vrijwilligerswerk
  • Acht verschijningsvormen waartussen groepen balanceren
  • Wij- versus zij-denken en hoe eruit te geraken
  • De Maekerij: méér dan een hobbyclub
  • Over vroeger, morgen en nu
  • Missiegedreven vrijwilligersbeleid 2: visie op vrijwilligerswerk
  • Sharing is caring
  • Het nieuwe leren 6 – 7 gouden tips voor de lancering van je online cursus
  • Maak kennis met onze nieuwe collega
  • Waarom je nooit uit je woorden geraakt als je over groepen praat
  • Slapende reserves: een onethische hypotheek op onze dienstverlening?
  • David Troch: “slam poetry geeft je een frisse kijk op hoe je iets neerpent”
  • Guy Redig: “De sociaal-culturele sector heeft een identiteit nodig, een smoel”
  • Coachend leidinggeven is een basishouding, een attitude
  • Weg met de oude blanke man?
  • Zijn we in 2021 op weg naar échte Europese uitwisselingen?
  • In 2050 leren we om te werken én te leven
  • Genieten van de wijsheid van Paul Scheffer
  • 5 tips voor het opstellen van je beleidsplan
  • “Gebruik digital storytelling om mensen sociaal weerbaarder te maken”
  • 5 gouden tips voor nieuwkomers in het #SCVW
  • VIDEO-INTERVIEW: Pepijn Kennis over constructief activisme
  • Dit zijn de non-profit technologietrends van 2019
  • Maak kennis met onze nieuwe collega Paco
  • Chokri Ben Chikha: “Stereotypen kan je doorbreken”
  • Neemt jouw team deze 5 rollen op?
  • Zo maak je jouw organisatie ‘communicatieminded’
  • Afdelingsbegeleiding in 6 stappen
  • 5 lessen voor een digitale transformatie op maat van jouw publiek
  • Hoe kunnen we als middenveld het Europese beleid beïnvloeden?
  • Waarom je missie en visie ook je mantra moeten zijn
  • 3 waardevolle inzichten voor jouw bestuur
  • Rollen en functies: twee kanten van dezelfde medaille?
  • Moet je in onze sector wel een kwaliteits­handboek hebben?
  • Hallo micro: persoonlijke ver­halen uit super­divers Vlaan­deren
  • Stef Steyaert: “Onze democratie is niet in crisis, ze is in transitie”
  • Back to basics: luisteren naar je leden met ‘Sensemaker’
  • Mogen we je voorstellen aan onze nieuwe collega: Debbie
  • Maak kennis met onze nieuwe collega en Jack of all trades: Vincent
  • Mobiliseren met impact? Dit zijn de 10 tips van Climate Express
  • Ruben Mersch: “Nuance is veel sexyer dan de steriliteit van het grote gelijk”
  • Maak kennis met jouw nieuwe go-to-person en Deurnese ijsbeer: Silke
  • Mogen we je voorstellen aan onze nieuwe goedlachse collega: Nele
  • Tine Hens en Koert Debeuf laten in hun brieven kijken
  • Ik wil echt voorbij die ‘witte tranen’ geraken
  • Wat we van MAVEP kunnen leren over hoe we onze vrijwilligers waarderen
  • Zo ga je als organisatie bewust om met verandering
  • Investeren in een sociaal-cultureel project? Dat kan met een cultuurkrediet
  • Video: Fred Dhont over cultuureducatie
  • Een straffe praktijkbeschrijving: Over ‘t leven
  • We gaan op Erasmus en nemen mee …
  • HOW-TO: in 7 stappen succesvol een webinar organiseren
  • Webinar: Impactgedreven werken met ‘Theory of Change’
  • Liefde is … samen eten bij Cultureghem en De Ruimtevaart
  • Telewerken: tips en tricks
  • Jouw digitale gereedschapskist om samen te werken en te communiceren
  • Video & chat: welk platform moet ik kiezen?
  • Webinar: ‘Welk platform kiezen?’
  • Help! Mijn site is gehackt
  • Webcast: subsidieregelingen voor sociaal-culturele projecten
  • Hoe veilig is Zoom?
  • Samenwerken met andere organisaties: yay or nay?
  • Podcastgalore: wat de afwas me leerde over interculturaliteit
  • Corona: brandstof voor politiserend werken
  • 9 tips voor meer interactie in je virtueel vormingslokaal
  • Marit Ginevro: “Brave meisjes komen in de hemel, stoute meisjes overal”
  • Nieuwe vormen van verenigen: pionieren op een scharniermoment
  • Hoe kunnen gemeenten lokale burgerinitiatieven laten bloeien?
  • “Diversiteitscommunicatie is eigenlijk normaliteitscommunicatie: het hoort zo te zijn”
  • Videoreeks: een handelingskader om politiserend te werken
  • Briefwisseling Anya Topolski en Mark Elchardus over waarden en normen
  • Ode aan de sociaal-cultureel werker
  • AAN TAFEL MET ONZE MINISTER VAN CULTUUR
  • VIDEOREEKS: een nieuwe wereld na corona?
  • Zoomdebat: politisering in de strijd tegen racisme
  • Video-interview: Chantal Mouffe over de radicale democratie
  • Gratis replay: Hoe stel je je kritisch op tegenover Siri en Alexa?
  • Video-interview: waarom zwijgen geen optie is
  • Pulse neemt je mee op digitale praktijksafari bij Hof van Busleyden
  • Een cultureel vaccin voor de Oostendse woonzorgcentra
  • Betül Demirkoparan: “Theekransjes zijn leuk maar je mentaliteit is het belangrijkste, niet wat je eet of drinkt”
  • Amani El Haddad: “De persoonlijke banden in onze sector tonen dat sociaal-cultureel werk meer is dan wérk”
  • Els Vrints: “Als mensen zich gehoord zien, gebeurt er iets magisch”
  • Simon Luyts: “Laten we de coronacrisis gebruiken als hefboom voor verandering”
  • Maak kennis met deze ‘newbies’ binnen het decreet sociaal-cultureel werk
  • Spanningen in je team? Zo ga je ermee om
  • Welkom Joren!
  • Mogen we je voorstellen aan onze nieuwe collega: Zé Vandenhoeck
  • Van betrokkenheid naar vrijwillige actie in 3 bewegingen

Vormingsaanbod decreet

  • Geen evenementen

Footer

Over socius

  • Wat we doen
  • Wat we doen
  • Hoe we het doen
  • Bestuur
  • Maak kennis met het Socius-team
  • Prijspolitiek
  • Contact

Over deze website

  • Registreren
  • Inloggen
  • Vacaturebank
  • Vacature plaatsen
  • Gebruiksvoorwaarden & copyright
  • Privacyverklaring
  • Socius netwerklogin

Ook van ons

  • veranderalles.be
  • prettiggeleerd.be
  • Twitter
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Slideshare
  • YouTube
Creative Commons Licentie

© 2021 · Socius - Steunpunt Sociaal-cultureel Werk · Sainctetelettesquare 19, 1000 Brussel · welkom@socius.be · 02 215 27 08