1
2022
Vrijwilligerswerk of verenigingswerk?
Wat is vrijwilligerswerk en wat is verenigingswerk? Het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk vzw duidt in een handig overzicht de fundamentele verschillen aan.
Vrijwilligerswerk is iets anders dan arbeid verrichten voor een werkgever. Het onderscheidt zich ook wezenlijk van wat men Verenigingswerk noemt. Let op, het ‘verenigingswerk’ is afgeschaft. Nu bestaat er een regeling onder wat men Artikel 17 noemt. Al zal je in veel teksten nog ‘verenigingswerk’ lezen. Het essentiële verschil tussen de concepten vrijwilligerswerk en Artikel 17 blijft bestaan. Je mag je dus niet laten afleiden door het woord ‘werk’.
De Dikke Van Dale geeft heel wat betekenissen aan het begrip ‘werk’: (1) het werken; = arbeid: aan het werk gaan; te werk stellen werk geven; (2) moeite, inspanning: werk van iets maken (veel) moeite voor iets doen(3) (meervoud: werken) daad (4) (meervoud: werken) hetgeen voortgebracht is, m.n. door de geest: een werk van Vondel (5) (meervoud: werken) (België) plaats waar gewerkt wordt: verboden op het werk te komen
Het begrip ‘vrijwilligerswerk’ is dus taalkundig perfect. We hebben echter de neiging om dat in ons hoofd én in onze gebruiken aan betaalde arbeid te linken. Dat leidt meer dan eens tot misverstanden over hoe omgaan met vrijwilligerswerk in de organisatie. Vaak zien organisaties het als een andere vorm van arbeid, van ‘werknemerschap’. Dat is niet correct.
Vrijwilligerswerk is immers een onbezoldigde activiteit. Het is werk, maar geen arbeid in de zin van Arbeidsrecht, Sociale Zekerheid… In het vrijwilligerswerk krijgen mensen geen loon, engageren ze zich om inspanningen te leveren, mee te werken aan het realiseren van de doelstellingen van de organisatie, zonder dat ze daarvoor worden betaald.
Met de introductie van het zogenaamde ‘verenigingswerk’, vanaf nu Artikel 17, werd de verwarring hier en daar nog groter.
Artikel 17
Er zijn activiteiten die tussen wal en schip vallen, die te beperkt zijn om daarvoor volwaardige arbeidsplaatsen te creëren, maar wel van die aard zijn dat je ze ook geen vrijwilligerswerk kan noemen. Met een mooie term omschrijf je ze als semi-agorale arbeid: dat valt buiten de arbeidsmarkt en buiten het vrijwilligerswerk, en neemt een tussenpositie in.
De wetgever heeft voor die tussencategorie een apart statuut gecreëerd: Artikel 17. Met dat artikel kan je als organisatie of als lokaal bestuur mensen inschakelen voor specifieke (afgebakende) taken, voor een beperkt aantal uren, en waarbij die mensen (de artikel 17-ers) prestaties leveren tegen een vooraf bepaalde (en wettelijk opgelegde) vergoeding.
Dat is dus fundamenteel anders bij het vrijwilligerswerk, waarbij mensen zich inspannen, maar niet vergoed worden voor hun prestaties, wel voor hun kosten.
Op de site van Vrijwilligerswerk vind je meer info in een handige pdf.