Middenveldorganisaties zijn specialisten

De Liga voor Mensenrechten speelt al sinds 1979 een belangrijke rol in de verdediging van mensenrechten in België. Ze streeft naar een inclusieve maatschappij waarin vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid centraal staan. Door informatie te bieden, mensen samen te brengen, het beleid te beïnvloeden en – als het nodig is – te procederen. De Liga volgt thema’s zoals vrijheid en veiligheid, detentie, privacy en discriminatie nauwgezet op. Advocaat Dries Pattyn, vrijwilliger in de Ligaraad, schetst hoe de Liga impact maakt in de samenleving.

De Ligaraad is een interne commissie die bestaat uit experten waaronder juristen, gevangenismedewerkers en sociaal werkers. Ze biedt strategisch advies en bepaalt de koers van de organisatie. De leden analyseren de actualiteit, toetsen nieuwe wetgeving aan de mensenrechten en formuleren standpunten. Dat doen ze op basis van wetgeving, inzichten uit het werkveld en signalen van burgers.

Mensenrechten beschermen

Mensenrechten zijn een fundamentele pijler van een rechtvaardige samenleving, maar ze staan vaak onder druk, vooral voor personen in een kwetsbare positie. “Mensenrechten zijn er niet voor de meerderheid, ze beschermen vooral minderheden en kwetsbare groepen”, benadrukt Pattyn. Ze reiken verder dan alleen het juridische kader. Mensenrechten hebben directe invloed op het dagelijkse leven van burgers. “Vrijwilligers in de Liga staan met hun voeten in het veld. Zij zien hoe wetten in de praktijk worden toegepast en waar het fout loopt”, legt Pattyn uit.

De Liga voor Mensenrechten streeft naar een inclusieve maatschappij waarin vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid centraal staan.

Informeren, sensibiliseren en stimuleren van burgerschap

De Liga wil burgers informeren en bewust maken van het belang van mensenrechten. Dat doet ze via open brieven, lezingen, workshops, campagnes en sociale media. Ze adviseert beleidsmakers en onderneemt – als het nodig is – juridische stappen bij het Grondwettelijk Hof of de Raad van State. Volgens Pattyn is informeren een absolute prioriteit van de Liga: “Een goed geïnformeerd publiek is essentieel om polarisatie te verminderen en een balans te vinden tussen vrijheid en veiligheid.”

Hij wijst op de groeiende uitdaging om mensenrechten te verdedigen in een samenleving die steeds meer polariseert. “Onder de noemer ‘veiligheid’ worden vrijheden te vaak ingeperkt. Minderheden zijn daarbij vaak het slachtoffer van discriminatie en ontmenselijking.”

Pattyn benadrukt het belang van goed en voldragen burgerschap. “Dat is voor mij de essentie van sociaal-cultureel werk. Zo dragen we bij aan beter geïnformeerde burgers en dus aan een voldragen democratie. Zo kunnen burgers met kennis van zaken deelnemen aan het maatschappelijk debat.”

Ook het beleid kan rekenen op de expertise van de Liga. “Het parlement vraagt regelmatig onze input over wetsvoorstellen. Onze adviezen zijn van hoge kwaliteit en wijzen op verschillende uitdagingen”, legt Pattyn uit.

De Liga wil burgers informeren en bewust maken van het belang van mensenrechten.

Beleid beïnvloeden

Het middenveld vormt een belangrijke schakel tussen burgers, overheid en markt. “Mensen vergeten vaak hoe gespecialiseerd middenveldorganisaties zijn. Ze spelen een cruciale rol in het publieke debat. Ze vertalen complexe maatschappelijke thema’s naar begrijpelijke en bruikbare informatie voor burgers, terwijl ze hun autonomie als actor behouden. De Liga doet dat rond vrijheden en rechten, de vakbonden rond sociale rechten, armoedeorganisaties rond armoede(bestrijding)…”, legt Pattyn uit.

Volgens Pattyn is het maatschappelijk van groot belang dat organisaties buiten de politiek zich ook met politiek bezighouden. “Politiek en beleid zijn te belangrijk om alleen aan politici over te laten. Het middenveld moet vermijden om zich inhoudelijk te laten aansturen. Ze hebben voldoende vrijheid nodig om zelf te bepalen wat zij problematisch vinden. Bovendien moeten ze hun rol als onafhankelijk tegenwicht voor de overheid ten volle blijven spelen. Zo kunnen ze bij een wet over het bijhouden van bepaalde data wijzen op het belang van privacy en pleiten voor een evenwicht. Het laagdrempelig beïnvloeden van beleid is belangrijk voor onze democratie.”

Het laagdrempelig beïnvloeden van beleid is belangrijk voor onze democratie.

Waakhond voor nieuwe ontwikkelingen

De laatste jaren neemt het werk van de Liga toe. Daar is de steeds complexere wetgeving niet vreemd aan. “In België zijn er verschillende overheden met steeds meer bevoegdheden. De gelaagdheid van verschillende spelers gaat gepaard met een toename van potentiële schendingen van mensenrechten”, aldus Pattyn. “En ook onder het mom van veiligheid worden vrijheden steeds verder ingeperkt. Denk aan hoe de overheid rechterlijke uitspraken negeert bij de opvang van migranten.”

Ook op het vlak van privacy moet de Liga alert zijn. Pattyn waarschuwt: “Nieuwe wetten en technologische evoluties rond dataverzameling brengen risico’s met zich mee. In de VS kopen bedrijven locatiedata om bezoeken aan abortuscentra te achterhalen. Zulke praktijken zien we hier nog niet, maar het is onze taak om dergelijke ontwikkelingen nauwgezet te volgen en burgers te beschermen.”

Scroll to Top