Mie Debruyne (69) is een bezige bij. Ze was Chiroleidster, zat in het bestuur van Markant en is actief in het feestcomité van haar straat. Ook als leerkracht en schepen was ze altijd betrokken. Haar leven is een aaneenschakeling van engagementen. “In de luwte blijven is niets voor mij”, lacht ze. Sinds 2016 zet ze zich met hart en ziel in voor Neos vzw, een vereniging voor senioren waar ontmoeting en cultuur centraal staan.
“Mijn engagement begon bij Markant, waar ik eerst voorzitter en later regiovoorzitter van Brugge was. Af en toe werkte ik nationaal mee. Tegelijkertijd was ik schepen in Beernem, een functie die ik opnam na mijn carrière in het onderwijs. Lokale politiek was een leerzame en betekenisvolle ervaring, maar het werd te druk voor mij. Na mijn politieke carrière en het einde van mijn mandaat bij Markant was ik klaar voor een nieuw avontuur.”
Betrokken van bij het eerste uur
“In Beernem bestond op dat moment geen vereniging die actieve senioren samenbracht voor lezingen en uitstappen met een focus op cultuur. Activiteiten die verder gaan dan enkel ontspanning en ook aanzetten tot nadenken. Neos nationaal zag dezelfde blinde vlek en besloot in 2016 een nieuwe club op te richten. En bij wie kwamen ze terecht? Bij iemand met een lange lijst engagementen. (lacht)
Ik voelde meteen dat Neos perfect bij mij paste, cultuur zit in mijn DNA. Met een tiental ‘tochtgenoten’ – zo noemden we onszelf – staken we de koppen bij elkaar. We kenden elkaar nauwelijks, hooguit van naam, maar vanaf het eerste moment deelden we dezelfde visie en bezieling. Ze vroegen me om voorzitter te worden. Inmiddels telt onze Neos-club 323 leden. We spreken trouwens bewust over ‘clubs’ in plaats van ‘afdelingen’; dat klinkt frisser.”
Vrijwilligerswerk verrijkt
“Ik was acht jaar voorzitter van Neos Beernem, daarna was het tijd om de fakkel door te geven. Nu ben ik provinciaal voorzitter van West-Vlaanderen en ondersteun ik met veel plezier de 65 clubs in de regio.
Vrijwilligerswerk is een altruïstische keuze, maar het brengt ook veel voldoening. De verantwoordelijkheid als bestuurder houdt mijn horizon breed en geeft me energie. Het verrijkt mijn leven. Ik stel mee programma’s op, leid vergaderingen, luister … Natuurlijk verloopt onze werking niet altijd harmonieus, maar dat hoeft ook niet. In een vergadering waar iedereen altijd knikt en geen inbreng heeft, ben je niet samen onderweg. Bij Neos is er ruimte voor dialoog, en dat maakt ons sterk.”
Actieve seniorenvereniging
“Noem me gerust een grote fan van Neos, en daar zijn verschillende redenen voor. Zo moedigt Neos senioren aan om vooruit te kijken, ongeacht wat er op hun pad komt. Ik ben 69, mijn man is 72, en we beseffen dat alles eindig is. Zelfs als je nog fit bent, merk je veranderingen op het vlak van gezondheid, kennis en mobiliteit. Soms moet je dingen loslaten, of je dat nu wil of niet.
Neos helpt senioren om actief te blijven in de maatschappij en moedigt hen aan om nieuwe vaardigheden te leren, bijvoorbeeld door hen te ondersteunen bij alle digitale omwentelingen. Veel leden zeggen trots: ‘Dankzij Neos heb ik nu een mailadres.’ Dat lijkt simpel, maar het geeft hen het gevoel dat ze nog volop meetellen.
Daarnaast maakt Neos senioren bewust van het belang om zelf de regie over hun leven te houden. Met het project Lang Zal U Wonen kan je onderzoeken hoe je je woning kan aanpassen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Kleine ingrepen, zoals verhoogde keukentoestellen of ingrepen in de badkamer en tuin, maken later een wereld van verschil.
Neos biedt veel vrijheid aan de basis, maar met een duidelijke visie: cultuur moet voldoende aandacht krijgen. Verder zijn de 227 clubs zelfregulerend en bepalen ze hun eigen activiteiten. Sommigen richten zich voor 90% op cultuur, terwijl anderen dat combineren met sportieve activiteiten.
Ik waardeer ook dat Neos niet aan een zuil is gelinkt. Hoewel de organisatie wortels had binnen Unizo, is die band vervaagd. Wat Neos echt kenmerkt, is de ondernemende houding in de breedste zin: voor iedereen die actief wil bijdragen, ongeacht leeftijd.”
Wat Neos echt kenmerkt, is de ondernemende houding in de breedste zin: voor iedereen die actief wil bijdragen, ongeacht leeftijd.
Neos als verbindende kracht
“Neos doorbreekt het sociaal isolement door mensen samen te brengen en verschillende generaties senioren te verbinden: van prille 60’ers tot 80-plussers. Jongere en oudere senioren vinden hun plek in het gevarieerde aanbod, en door de activiteiten ontmoeten ze elkaar. Dat zorgt voor wederzijdse waardering en nieuwe inzichten.
Maar Neos reikt verder dan dat. Hoewel de focus op senioren ligt, is het aanbod breed toegankelijk. Ook veertigers kunnen genieten van een optreden van Jean Bosco Safari of een lezing van Rudi Vranckx. Het tijdstip – vaak in de namiddag – vormt een obstakel voor jongere deelnemers, maar regelmatig zien we toch een mooie mix van leeftijden. Zo vroeg een school in Brugge onlangs of 20 leerlingen, die net een filosofieproject hadden afgerond, mochten aansluiten bij een filosofielezing die wij organiseerden. Dat soort kruisbestuivingen is waardevol.
Voor en na de activiteiten is er altijd tijd om met elkaar te praten. Daardoor ontstaan nieuwe vriendschappen. Zo is er nu een groepje dat wekelijks samen jogt, en twee weduwen zijn samen naar Schotland gereisd. Dat soort initiatieven gebeurt buiten Neos om, maar de basis wordt bij ons gelegd. Leden zorgen ook echt voor elkaar. Wie niet meer zelf rijdt, krijgt spontaan een lift aangeboden. Zo ontstaan spontaan ‘taxiritten’. Dat geeft me zo’n warm gevoel en voldoening. Daar draait verenigen om: mensen samenbrengen en hen de kans geven nieuwe verbindingen te maken.
Verenigen draait om mensen samenbrengen en hen de kans geven nieuwe verbindingen te maken.
Het mooiste voorbeeld zijn onze drie 90-jarige weduwen die we ‘de K3’ noemen. Ze leerden elkaar bij Neos kennen en zijn altijd van de partij op onze lezingen. Niet elk onderwerp spreekt hen aan, maar ze plannen hun week rond die ene activiteit. De dag ervoor gaan ze samen naar de kapper, op de dag zelf zijn ze altijd als eerste aanwezig voor de beste plaatsen en na afloop blijven ze het langst hangen – vaak gevolgd door een etentje. ‘Sinds we bij Neos zijn, voelen we ons weer vitaler’, zeggen ze.”
Samen cultuur beleven
“Zonder Neos zou ik zoveel missen: de mensen, het samen beleven, de interactie … Het idee om passief af te wachten wat er komt, zou me te zwaar vallen. Alleen deelnemen aan culturele activiteiten voelt toch anders. Zo bezochten mijn man en ik de Triënnale in Brugge eerst met z’n tweeën en daarna met Neos. Met 80 mensen en 3 gidsen erbij was het een totaal andere ervaring. Je krijgt uitleg bij de kunstwerken, wisselt meningen uit en ziet alles door de ogen van anderen.
Dat geldt ook voor de lezingen. De thema’s zetten je aan het denken, nodigen uit tot het stellen van vragen en brengen gesprekken op gang met mensen die een andere kijk hebben. Die uitwisseling is verrijkend. In een vereniging heb je geen televisie nodig om de wereld te blijven ontdekken.
De samenleving verandert, en daarmee ook de behoeften van senioren.
Natuurlijk zou ik sommige activiteiten ook zonder Neos doen, maar de interactie met anderen maakt het voor mij echt waardevol. Samen cultuur beleven is essentieel. Zelfs als een activiteit tegenvalt, kan je dat delen, en ook dàt schept verbinding. Zonder die ontmoetingen zou ik me ontheemd voelen.
Ik zie ook een verschil met mensen die niet in een vereniging zitten. Hun leven lijkt stil te staan. Vaak gaat het in gesprekken over gezondheidsproblemen, terwijl Neos-leden praten over sprekers, activiteiten en actuele thema’s.”
Sociaal isolement bestrijden
“De samenleving verandert, en daarmee ook de behoeften van senioren. Neos speelt in op actuele thema’s zoals digitalisering, beeldvorming en eenzaamheid. Dat laatste zie ik als een van de grootste uitdagingen van de 21ste eeuw.
Helaas zijn er maar weinig plekken waar mensen over hun eenzaamheid kunnen praten, en als dat gebeurt, worden ze vaak niet echt gehoord. Onze samenleving is daar niet goed op ingericht. Toch kan een lokaal georganiseerde verenigingswerking door en voor senioren, een krachtig middel zijn om sociaal isolement tegen te gaan. Het is belangrijk dat senioren weten dat verenigingen altijd een plek bieden waar ze met hun zorgen en vragen terechtkunnen. Neos draagt daarin een grote verantwoordelijkheid. Met het initiatief De Verenigingspil tonen we symbolisch hoe verenigingen een remedie kunnen zijn tegen eenzaamheid. Maar het zit ook in hoe Neos-leden met elkaar omgaan. ‘Zet je bij ons, je bent welkom’, is meer dan een uitnodiging; het is een basishouding.”
Het imago van senioren
“Met de campagne Foert, ik ben oud, en dan? zet Neos volop in op een positieve beeldvorming. Die slogan spreekt me aan, omdat ze een vleugje opstandigheid in zich heeft: we willen niet vastgepind worden op het label ‘oud’, maar we omarmen onze leeftijd zonder afgeschreven te worden.
Drie jaar geleden was ik op het opa- en omafeest van mijn kleinkinderen. Op het podium zaten een stereotiepe opa en oma: hij droeg een pet, rookte een pijp en had een geruit deken over zijn knieën. Zij, met een knotje in haar haar, serveerde hem koffie. Toen ik de kleuterjuf erop wees hoe ouderwets haar beeld was en vroeg of ze weleens naar de echte oma’s en opa’s in de zaal had gekeken, reageerde ze positief. Zulke gesprekken zijn nodig, want senioren vandaag rennen halve marathons, bezoeken concerten en blijven volop actief in de samenleving.”
Een toekomst vol mogelijkheden
“Neos herinnert me eraan hoe belangrijk het is om actief te blijven. Het leven draait niet alleen om pijntjes en rollators. Misschien gaat niet alles meer even soepel, maar we doen nog volop mee. Ik waardeer het ook dat Neos in de Vlaamse Ouderenraad opkomt voor onze belangen.
Toch ligt de sleutel ook bij onszelf: we moeten tonen dat we een volwaardig deel van de samenleving zijn en daar actief aan bijdragen. Niet wachten tot anderen iets voor ons doen, maar zelf de handen uit de mouwen steken. Vooruitkijken, ongeacht onze leeftijd – dat is waar Neos ons in ondersteunt.”
