Omgevingsanalyse
1. Decreet, memorie van toelichting en besluit van de Vlaamse Regering
In het decreet vinden we het volgende beoordelingscriterium over de maatschappelijke contextanalyse:
“… de verhouding van de sociaal-culturele volwassenenorganisatie tot de actuele maatschappelijke (en regionale) context die ze zelf omschreven heeft.”
In de memorie van toelichting bij het decreet preciseert de wetgever waar die zelf omschreven maatschappelijke (en regionale) context aan moet beantwoorden:
“… de organisatie omschrijft de maatschappelijke context (en regionale context) die voor haar actueel en relevant is. Het moet duidelijk zijn hoe de organisatie zich hiertoe verhoudt. Dit impliceert het innemen van een positie en het maken van keuzes.”
Landelijke organisaties
In een besluit bepaalt de Vlaamse Regering subcriteria voor de beoordeling van subsidieaanvragen van landelijke organisaties:
- de organisatie:
- omschrijft de maatschappelijke ontwikkelingen die voor haar actueel zijn, in een onderbouwde contextanalyse;
- expliciteert hoe ze zich met het oog op haar missie en visie positioneert ten opzichte van de omschreven maatschappelijke ontwikkelingen.
- de organisatie geeft aan welke maatschappelijke ontwikkelingen ze daadwerkelijk als uitdaging wil aangrijpen om een werking rond te ontplooien.
In haar besluit bepaalt de Vlaamse Regering ook de subcriteria en voor de evaluatie van de voortgang van landelijke organisaties
“… de werkingsgegevens tonen aan rond welke maatschappelijke uitdagingen de organisatie werkt in de praktijk, hoe die werking vorm krijgt en welke resultaten ze daarmee bereikt.”
Regionale organisaties
Voor regionale organisaties bepaalt de Vlaamse regering gelijkaardige subcriteria. Zij worden meer specifiek beoordeeld op de maatschappelijke en op de regionale ontwikkelingen die ze omschrijven en op de wijze waarop ze zich ten opzichte van die maatschappelijke en regionale ontwikkelingen positioneren. Zij moeten ook aangeven welke maatschappelijke ontwikkelingen relevant zijn voor de regio.
- de organisatie:
- omschrijft de maatschappelijke en regionale ontwikkelingen die voor haar actueel zijn, in een onderbouwde contextanalyse;
- expliciteert hoe ze zich met het oog op haar missie en visie positioneert ten opzichte van de omschreven maatschappelijke en regionale ontwikkelingen.
- de organisatie geeft aan welke maatschappelijke ontwikkelingen, die relevant zijn voor de regio, ze daadwerkelijk als uitdaging wil aangrijpen om een werking rond te ontplooien.
De subcriteria voor evaluatie benadrukken dat regionale organisaties ook met werkingsgegevens moeten aangeven rond welke regionale uitdagingen ze werken.
“… de werkingsgegevens tonen aan rond welke maatschappelijke en regionale uitdagingen de organisatie werkt in de praktijk, hoe die werking vorm krijgt en welke resultaten ze daarmee bereikt.”
2. Hoe moet je de omgevingsanalyse begrijpen?
De bepalingen met betrekking tot de maatschappelijke contextanalyse van het decreet van 2023 zijn eigenlijk niet anders dan die van het decreet van 2017. Ook toen verwachtte de overheid een maatschappelijke contextanalyse en was die analyse voorwerp van beoordeling en evaluatie.
Met het decreet van 2023 benadrukt de overheid wel meer dat zo’n maatschappelijke contextanalyse relevant moet zijn. Daarmee bedoelt de decreetgever dat de maatschappelijke en regionale ontwikkelingen die aan bod komen actueel moeten zijn en verband moeten houden met de keuzes die de organisatie maakt.
Er moet met andere woorden een logisch verband bestaan tussen de omschreven maatschappelijke en regionale ontwikkelingen en de missie, de visie, de strategische doelen en de praktijken van de organisatie.
3. Ondersteuning
Om een missiegedreven maatschappelijke contextanalyse te maken en uit zo’n contextanalyse actuele beleidsuitdagingen en strategische keuzes af te leiden, kan je gebruikmaken van onze voorzet maatschappelijke contextanalyse.
Je vindt hier tal van aanbevelingen en tools op maat:
- een wegwijzer om maatschappelijke ontwikkelingen in beeld te brengen;
- zes video’s waarin experten hun visie op de toekomst geven;
- een overzicht van zoekrobots om snel en op trefwoord formele regelgeving en beleidsdocumenten op het spoor te komen;
- tips voor je stakeholdersmapping en krachtenveldanalyse;
- lessen voor de toekomst die we kunnen trekken uit recente gebeurtenissen.