Sociaal-culturele praktijken

Sociaal-culturele werkers en organisaties geven hun civiel actorschap concreet vorm in activiteiten en sociaal-culturele praktijken. Praktijken zijn dan een aaneenschakeling van activiteiten tot doelgerichte veranderingsprocessen.

Als we kijken naar de praktijken die sociaal-culturele volwassenenorganisaties organiseren, dan onderscheiden we 7 types:

• leertraject en -omgevingen 
• groepen ondersteunen 
• project 
• campagne 
• evenement 
• kadervorming 
• plekwerk 

Divers en doelgericht

De praktijken die sociaal-cultureel werkers opzetten zijn zeer divers. De zeven types praktijken resulteren in een breed gamma aan thema’s en inhouden en situeren zich op verschillende niveaus: van kleine en hechte groepen, over lokale en online gemeenschappen tot op het niveau van Vlaamse en internationale instellingen en debatten.  

Maar steeds gaat het over doelgerichte processen gericht op verandering. Die processen leiden tot betekenisgeving, tot de ontwikkeling van individuen, groepen en gemeenschappen en dragen bij tot een democratische, solidaire, inclusieve en duurzame samenleving.  

Bovendien zijn het iteratieve en democratische processen. 

Iteratief

De processen die sociaal-cultureel werkers opzetten verlopen niet lineair of in één rechte lijn van een uitdaging of probleemstelling tot het gewenste toekomstbeeld. Het verloop van een sociaal-cultureel proces kan vooraf niet volledig voorspeld worden. Zo’n proces krijgt al doende vorm.  

Het zijn iteratieve processen: een aaneenschakeling van acties en activiteiten waarbij op eerdere stappen kan teruggekeerd worden: plannen en herplannen, sturen en bijsturen, vooruitgaan en terugkeren.  

Democratisch

De praktijken waarin sociaal-cultureel werkers zich engageren zijn ook altijd democratische processen. Sociaal-cultureel werkers zetten in op medezeggenschap door mensen, groepen en gemeenschappen mee te laten spreken over de doelen en de weg daar naartoe.  

Het zijn processen die de participatieve democratie telkens opnieuw in de praktijk brengen. Die processen laten burgers bovendien toe om actief betekenis te geven en vorm te geven aan de samenleving. Zo’n democratische processen overstijgen individuele en particuliere noden en verwachtingen uit de privésfeer van elke deelnemer en deelhebber. Met mensen, groepen en gemeenschappen bepalen sociaal-cultureel werkers die kwesties die ze met elkaar gemeen hebben en waar ze samen belang aan hechten.  

Meer weten?

Bo Goeminne (FMDO) en Saskia de Bruyn (De Ruimtevaart) lichten toe hoe ze hun praktijk vormgeven.